Historia KatowicW
Historia Katowic

Balkan (kolej wąskotorowa)W
Balkan (kolej wąskotorowa)

Balkan, Balkan Ekspress – potoczna nazwa pociągów osobowych kursujących prawdopodobnie od 1916 do 31 grudnia 1977 roku na rozległej, prywatnej sieci kolei wąskotorowej o rozstawie 785 mm zarządzanej przez koncern Georg von Giesches Erben i mającej w Szopienicach bezpośrednie połączenie z siecią Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. Linia po której kursowały pociągi ciągnęła się wzdłuż obecnej ulicy Szopienickiej przez obecny obszar trzech jednostek pomocniczych Katowic: Szopienic-Burowca, Janowa-Nikiszowca i Giszowca. Do 1935 roku na linii kursowały lokomotywy parowe zastąpione przez elektryczne, po czym od 1975 do końca kursowania pociągów obsługiwały je lokomotywy spalinowe, ciągnące wagony przystosowane do przewozów osób (towosy).

Dwór Tiele-Wincklerów w KatowicachW
Dwór Tiele-Wincklerów w Katowicach

Dwór Tiele-Wincklerów w Katowicach – nieistniejąca już posiadłość hrabiów Tiele-Wincklerów w Katowicach, siedziba Katowickich Dóbr Rycerskich oraz Państwa Mysłowickiego, z uwagi na wyburzenie dworu mysłowickiego w II poł. XIX w. „Zamek” wzniesiony na obszarze dworskim był w istocie pałacem; mieścił się przy dzisiejszej alei Wojciecha Korfantego, w rejonie od północy przylegającym do obecnego Hotelu Katowice.

GiescheW
Giesche

Giesche SA – polska spółka akcyjna, największe przedsiębiorstwo przemysłu ciężkiego w międzywojennej Polsce, istniała w latach 1922–1946.

Inspektorat Katowice Armii KrajowejW
Inspektorat Katowice Armii Krajowej

Inspektorat Katowice Armii Krajowej – terenowa struktura Okręgu Śląsk Armii Krajowej

Powiat katowickiW
Powiat katowicki

Powiat katowicki – dawny powiat ziemski ze stolicą w Katowicach, istniejący w latach 1873–1951 na obrzeżach ówczesnych Katowic i Chorzowa. Obecnie gminy byłego powiatu są dzielnicami Katowic, Chorzowa, Mysłowic, Zabrza, Bytomia, Rudy Śląskiej, Siemianowic Śląskich i Świętochłowic.

Kawiarnia KryształowaW
Kawiarnia Kryształowa

Kawiarnia Kryształowa – znana również pod dzisiejszą nazwą „Dzień i noc”. Znajduje się w Śródmieściu Katowic przy ulicy Warszawskiej 5, wewnątrz starej kamienicy mieszkalno-handlowej z 2 poł. XIX wieku, kilkakrotnie przebudowywanej. Swoją sławę zawdzięcza m.in. ponad 100-letniej działalności.

Kino Zorza w KatowicachW
Kino Zorza w Katowicach

Katowickie Kino Zorza – jedno z katowickich kin, które mieściło się w Domu Powstańca Śląskiego przy ulicy Jana Matejki 3.

Komunalna Kasa Oszczędności miasta KatowicW
Komunalna Kasa Oszczędności miasta Katowic

Komunalna Kasa Oszczędności miasta Katowic – instytucja oszczędnościowo-kredytowa działająca w Katowicach w latach 1877–1950.

Ludność KatowicW
Ludność Katowic

Rozwój demograficzny Katowic związany jest nieodłącznie z wcielaniem pogranicznych osad i tym samym z rozwojem terytorialnym miasta. Od uzyskania w 1865 r. praw miejskich, miasto Katowice powiększało kilkakrotnie swoją powierzchnię i zmieniało strukturę administracyjną dzielnic. 15 lipca 1924 liczba ludności miasta przekroczyła 100 tys. W tym dniu wcielono do Katowic: Bogucice, Brynów, Dąb, Ligotę, Załęską Hałdę, Załęże i Zawodzie, co spowodowało praktycznie podwojenie liczby mieszkańców z niespełna 57 tys. do prawie 113 tys. Kolejne przyłączenia okolicznych osad miały miejsce w latach 1951, 1960 i 1975. W okresie od 1825 do 1924 r. liczba ludności podwajała się, głównie przez migrację i wcielanie okolicznych osad, co ok. 10 lat i w ciągu tychże 100 lat zwiększyła się ponad 165-krotnie. Było to bardzo szybkie tempo rozwoju i gdyby utrzymało się ono na takim poziomie przez kolejne stulecie, skutkowałoby to wzrostem liczby ludności Katowic do ok. 18,5 mln w 2025 roku. Jednakże z końcem lat 80. nastąpiła zmiana tendencji rozwoju demograficznego miasta, a mianowicie spadek liczby ludności Katowic z 368 621 do 292 774.

Kino Piast w KatowicachW
Kino Piast w Katowicach

Kino Piast w Katowicach − nieistniejące kino, funkcjonujące w latach 1933−1991 w Piotrowicach, przy ul. gen. Zygmunta Waltera-Jankego 132.

Plac Tiele-Wincklerów w KatowicachW
Plac Tiele-Wincklerów w Katowicach

Plac Tiele-Wincklerów w Katowicach − nieistniejący plac, który znajdował się w katowickim Śródmieściu, pomiędzy budynkiem obecnego III LO im. A. Mickiewicza a dawną Synagogą Wielką.

Pomnik Powstańców ŚląskichW
Pomnik Powstańców Śląskich

Pomnik Powstańców Śląskich w Katowicach – pomnik upamiętniający trzy wystąpienia zbrojne ludności śląskiej przeciwko władzom niemieckim, mające na celu wywalczenie przyłączenia Górnego Śląska do Polski.

Powiat KattowitzW
Powiat Kattowitz

Powiat Kattowitz – niemiecki powiat istniejący w okresie od 1873 do 1922 r. na terenie Śląska.

Rejencja katowickaW
Rejencja katowicka

Rejencja katowicka − jednostka administracyjna utworzona w większości na okupowanych terenach II RP w 1939 roku, istniejąca do 1945 roku, obecnie część województwa śląskiego i województwa małopolskiego.

Ulica Skośna w KatowicachW
Ulica Skośna w Katowicach

Ulica Skośna w Katowicach − nieistniejąca już zabytkowa uliczka w katowickiej dzielnicy Śródmieście o długości około 100 metrów.

Wieża spadochronowa w KatowicachW
Wieża spadochronowa w Katowicach

Wieża spadochronowa w Katowicach – 35-metrowa stalowa wieża spadochronowa w Katowicach w Parku im. Tadeusza Kościuszki. Do lat 50. XX wieku była wykorzystywana do początkowego szkolenia lotniczego i szkolenia skoczków spadochronowych. Jest to również owiany legendą punkt obrony Katowic, skąd – według rozpowszechnionego przekazu – w pierwszych dniach II wojny światowej harcerze Związku Harcerstwa Polskiego mieli stawić opór wkraczającym do miasta oddziałom Wehrmachtu. Skala oporu i przebieg wydarzeń budzi kontrowersje, a tożsamość obrońców wieży spadochronowej nie została ustalona. Obecnie obiekt jest pomnikiem poświęconym wszystkim obrońcom Katowic, poległym i zamordowanym przez Niemców w 1939. Jest to także jedyna zachowana wieża spadochronowa w Polsce.

Willa GrünfeldaW
Willa Grünfelda

Willa Grünfelda − dawna willa mieszkalna przy ul. Warszawskiej 12 w Katowicach, w dzielnicy Śródmieście.

Willa KramstówW
Willa Kramstów

Willa Kramstów − willa z ogrodem wybudowana w latach 1875–1876 w Śródmieściu Katowic, przy ul. Warszawskiej 37, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.

Zmiany nazw ulic i placów w KatowicachW
Zmiany nazw ulic i placów w Katowicach

Zmiany nazw ulic i placów w Katowicach zasadniczo obejmują pięć okresów: czasy Cesarstwa Niemieckiego, czasy II Rzeczypospolitej, czasy niemieckiej okupacji Polski, czasy Polski Ludowej i czasy najnowsze. Uchwały o zmianie nazw ulic lub placów podejmował magistrat, Rada Miasta lub w czasach PRL − Miejska Rada Narodowa.