Birma BrytyjskaW
Birma Brytyjska

Birma Brytyjska – kolonia brytyjska wydzielona z Cesarstwa Indii w 1937. W latach 1943–1945 Japonia utworzyła tam państwo marionetkowe, Państwo Birma, w którym władzę dyktatorską objął Ba Maw, a ministrem obrony został Aung San. Po wojnie, w 1947 roku Wielka Brytania postanowiła w ciągu roku przyznać jej niepodległość.

Japońska inwazja na BirmęW
Japońska inwazja na Birmę

Japońska inwazja na Birmę – pierwszy akt kampanii birmańskiej w czasie II wojny światowej na Pacyfiku, który trwał od 14 grudnia 1941 do maja 1942 roku. Cesarska Armia Japońska wyparła siły Imperium Brytyjskiego i chińskie wojska Kuomintangu z Birmy, a następnie zainstalowała na podbitych terytoriach aparaty okupacyjne, by w 1943 roku utworzyć marionetkowe Państwo Birma.

Dolna BirmaW
Dolna Birma

Dolna Birma jest regionem geograficznym Birmy (Mjanmy), który obejmuje deltę rzeki Irawadi, prowincję Pegu oraz prowincję Rangun, a także obszary wybrzeża kraju.

Górna BirmaW
Górna Birma

Górna Birma – region geograficzny Birmy (Mjanmy) obejmujący tradycyjnie Mandalaj i jego peryferia, a szerzej, także stany Kaczin i Szan.

Indie BrytyjskieW
Indie Brytyjskie

Indie Brytyjskie – region w Azji, który w latach 1858–1947 był pod władzą Brytyjczyków. Składał się z obecnych Indii, Pakistanu, Nepalu, Bangladeszu, Sri Lanki oraz części Bhutanu i Mjanmy.

Inskrypcja na dzwonie pagody SzwezigonW
Inskrypcja na dzwonie pagody Szwezigon

Inskrypcja na dzwonie pagody Szwezigon – wielojęzyczna inskrypcja umieszczona na dzwonie ufundowanym przez króla Bayinnaunga z Taungngu i znajdującym się na terenie pagody Szwezigon w Paganie w Mjanmie (Birmie). Zapisana w językach birmańskim, mońskim i palijskim inskrypcja wymienia najważniejsze wydarzenia pierwszych sześciu lat panowania Bayinnaunga. Jest to jedyny współczesny tekst birmański nazywający króla „Zdobywcą Dziesięciu Stron Świata”, pod którym to imieniem był on szeroko znany w literaturze mońskiej i tajskiej.

Konflikty wewnętrzne w MjanmieW
Konflikty wewnętrzne w Mjanmie

Konflikty wewnętrzne w Mjanmie – najdłużej obecnie trwający złożony konflikt na świecie. Konflikty wewnętrzne targają Mjanmę od czasu deklaracji niepodległości, która nastąpiła na początku 1948. Przeciwko władzom centralnym występowały różne frakcje rebelianckie i separatystyczne. Mjamna jest również areną konfliktów etnicznych.

Kwestia butówW
Kwestia butów

Kwestia butów – konflikt o podłożu kulturowym, w okresie kolonialnym powracający wielokrotnie w stosunkach birmańsko-brytyjskich i będący przyczyną zadrażnień, a nawet poważnych kryzysów politycznych. Wynikał on z niestosowania się Brytyjczyków do traktowanego bardzo poważnie w Birmie zwyczaju zdejmowania w określonych sytuacjach obuwia. Przedmiot, długotrwałość i waga politycznych konsekwencji tego konfliktu czynią go unikatowym w historii krajów Azji Południowo-Wschodniej.

Maruderzy MerrillaW
Maruderzy Merrilla

Maruderzy Merrilla, nieoficjalna nazwa Oddziału Wydzielonego 5307, nazwa kodowa Galahad – jednostka specjalna United States Army przeznaczona do działań na głębokim zapleczu nieprzyjaciela w latach 1943–1944 na pograniczu Chin, Birmy i Indii (CBI) w czasie II wojny światowej. Jednostka wsławiła się rajdami na dalekie tyły wojsk japońskich.

Myauk UW
Myauk U

Myauk U – miasto w północnej części stanu Arakan w Mjanmie, stolica okręgu miejskiego Myauk U w dystrykcie Sittwe. W latach 1433–1784 stolica Królestwa Mrauk U, obecnie ważny ośrodek badań archeologicznych – na jego terenie stworzono Strefę Dziedzictwa Kulturowego.

Padah-LinW
Padah-Lin

Padah-Lin – jaskinie krasowe w stanie Szan w Mjanmie. Położone są w pobliżu ścieżki z Nyaunggyat do Yebock, na zboczu góry Nwalabo. Znajdują się tam dwie jaskinie. Mniejsza z nich to schronisko skalne, a większa składa się z dziewięciu komór połączonych wąskimi przejściami i kilku aktywnych nacieków jaskiniowych.

Pagan (Mjanma)W
Pagan (Mjanma)

Pagan – starożytne miasto i księstwo w Mjanmie (Birmie) słynące z wielkiej liczby (2230) buddyjskich pagód (524), świątyń (911), klasztorów (415) i 380 innych obiektów. Położone w środkowej Mjanmie, w Prowincji Mandalaj, nad rzeką Irawadi. W latach 1044–1287 miasto było stolicą Pierwszego Imperium Birmańskiego. Obecnie pozostałości miasta tworzą Strefę Archeologiczną Pagan, która obejmuje kilka miejscowości na obszarze długości 13 km i szerokości 8 km.

Państwo BirmaW
Państwo Birma

Państwo Birma – istniejące w latach 1943–1945 państwo marionetkowe zależne od Japonii, powstałe w ramach Wielkiej Wschodnioazjatyckiej Strefy Wspólnego Dobrobytu na zajętych przez Japończyków terenach Birmy Brytyjskiej. Utworzone z inicjatywy Ba Mawa, który sprawował w nim władzę dyktatorską. Państwo Birma dysponowało własnymi siłami zbrojnymi – Birmańską Armią Narodową dowodzoną przez generała majora Aung Sana. Była ona jednak całkowicie podporządkowana armii japońskiej i prawie nie angażowała się w działania zbrojne.

Bitwa o RamreeW
Bitwa o Ramree

Bitwa o Ramree – bitwa stoczona podczas wojny na Pacyfiku na birmańskiej wyspie Ramree pomiędzy siłami brytyjskimi a japońskimi od 21 stycznia do 22 lutego 1945 roku.

Szafranowa rewolucjaW
Szafranowa rewolucja

Szafranowa rewolucja – wystąpienia społeczne w Mjanmie mające miejsce w 2007, kiedy to w byłej stolicy kraju, Rangunie, rozpoczęły się pierwsze protesty przeciw rządom junty wojskowej wywołane podwyżkami cen paliwa. Na ich czele stanęli działacze Grupy Studentów Pokolenia'88, ugrupowania zrzeszającego uczestników krwawo stłumionego buntu. Protestujący zostali wsparci przez duchowieństwo – mnichów buddyjskich. Mnisi wyszli na ulice i dołączyli do manifestacji. Domagali się m.in. uwolnienia więźniów politycznych, poprawy warunków życia mieszkańców. W największych protestach uczestniczyło ponad sto tysięcy ludzi. Wystąpienia nie zakończyły się obaleniem rządu.