40 Pisarze i poeci starożytnej Grecji

Ajschylos, Aischylos z Eleusis, Eschyl, – jeden z najwybitniejszych tragików ateńskich, powszechnie uważany za rzeczywistego twórcę tragedii greckiej. Wprowadził na scenę drugiego aktora, przyczynił się do rozwoju dialogu i akcji scenicznej, ograniczył rolę chóru, wprowadził do tragedii akcję dziejącą się poza sceną.

Alkajos z Mityleny − poeta starożytnej Grecji, przedstawiciel meliki lesbijskiej.

Alkifron – grecki sofista i retor. Żył prawdopodobnie w II wieku, przypuszczalnie pochodził z Aten.

Anakreont z Teos – poeta grecki pochodzący z jońskiego miasta Teos.

Aratos z Soloj – hellenistyczny poeta i lekarz grecki żyjący w czasach Ptolemeusza II Filadelfosa. Urodził się w Soli w Cylicji. Aratos był uczniem filozofa Perseusza z Aten, z którym udał się na macedoński dwór Antygona Gonatasa, gdzie spędził resztę swojego życia. Z inspiracji króla napisał Phaenomena – O znakach niebieskich astronomiczny poemat heksametryczny parafrazujący dzieło Eudoksosa z Knidos, w którym opisał 44 konstelacje gwiazd. Sam nie był astronomem.

Archiloch – poeta grecki z Paros, żyjący w 1. połowie VII wieku p.n.e., jeden z najwybitniejszych przedstawicieli greckiej poezji lirycznej.

Arystofanes z Aten – grecki komediopisarz, jeden z twórców komedii staroattyckiej, syn średnio zamożnego chłopa o imieniu Filippos. Jego działalność przypadła na schyłkowy okres demokracji ateńskiej, gdy następowały zmiany w życiu politycznym, społecznym i kulturalnym, a także w sposobie myślenia i metodach kształcenia młodzieży (Sokrates). Zapewne nie do końca porzucił wieś i choć nie mieszkał w Atenach, to bywał w nich często. Arystofanes nie piastował w mieście urzędów i zwykł patrzeć na demokrację ateńską z boku, zachowując większy obiektywizm.

Atenajos z Naukratis – grecki retor i gramatyk działający na przełomie II i III wieku n.e. Autor zachowanej do naszych czasów Deipnosophistae.

Bion ze Smyrny – grecki poeta, naśladowca Teokryta i jeden z ostatnich twórców poezji bukolicznej w świecie hellenistycznym. Autor wierszy bukolicznych, zachowanych do współczesności jedynie we fragmentach. Powszechnie przypisuje mu się także wiersz Epitafium Adonisa, opisujący uroczystości ku jego czci. Współcześnie uznawany za jednego z trzech najważniejszych twórców sielanek w starożytności, obok Teokryta i Moschosa.

Demetriusz z Faleronu a. Demetrios z Faleronu – filozof, polityk, pisarz i retor grecki, uczeń Arystotelesa i Teofrasta z Eresos.

Epimenides z Krety – grecki kapłan, wieszcz, poeta i filozof grecki, uchodzący w Atenach za cudotwórcę, żył na przełomie VII i VI wieku p.n.e., ostatni z „siedmiu mędrców”. Pochodzić miał z Fajstos. Około roku 596 p.n.e. został wezwany do Aten nawiedzonych wówczas przez zarazę, celem przebłagania bogów. Ułamki jego pism zachowały się jako cytaty u innych autorów. Według Epimenidesa świat rozwijał się w pięciu etapach, a pramaterią tego było powietrze i noc.

Eunapios – żyjący w IV wieku grecki retor i pisarz, neoplatonik.

Eurypides – jeden z najwybitniejszych dramaturgów starożytnej Grecji. Urodzony na Salaminie syn ateńskiego ziemianina, Mnesarchosa i Klejto. Odebrał staranne wykształcenie atletyczne, muzyczne oraz filozoficzne. Próbował również swoich sił w malarstwie. Wiadomo, że był kapłanem Zeusa we Flyi, brał także udział w poselstwie Aten do Syrakuz, pełnił obowiązki proksenosa obywateli Magnezji w Atenach. Eurypides ożenił się dwa razy. Jego pierwszą żoną była Melito, drugą natomiast Chojrine, z którą doczekał się trzech synów. Około 408 roku p.n.e. wyprowadził się z Aten, najpierw skierował się do Magnezji w Tesalii, później do Pelli, gdzie zmarł u króla Macedonii, Archelaosa I śmiercią tragiczną w 406 roku p.n.e. rozszarpany przez królewskie psy gończe.

Ezop – grecki bajkopisarz pochodzący z Frygii w Azji Mniejszej. Przyjmuje się, że żył w VI wieku p.n.e., za panowania Krezusa, według tradycji był niewolnikiem Jadmosa z Samos. Postać na wpół legendarna, o której życiu i twórczości mało wiadomo. Daty jego urodzin i śmierci nie są znane.

Ferekydes z Syros – grecki myśliciel żyjący w VI wieku p.n.e., pochodził z wyspy Siros, uznawany jest za pierwszego prozaika. Autor dzieła zatytułowanego Pentemychos (Pięciokąt), znanego również jako Heptamychos (Siedmiokąt), przedstawiającego mito-filozoficzny opis stworzenia świata, z którego zachował się tylko początkowy fragment oraz wzmianki u późniejszych autorów.

Grzegorz z Nazjanzu, zwany Teologiem, cs. Swiatitiel Grigorij Bogosłow, archijepiskop Konstantinopolski – jeden z ojców kapadockich, patriarcha Konstantynopola, święty katolicki i prawosławny, doktor Kościoła.

Heliodor, Heliodor z Emezy lub Heliodor z Emesy, także Heliodoros lub Heliodorus – autor napisanego w języku greckim romansu Opowieść etiopska o Theagenesie i Chariklei. Wiadomo o nim jedynie, że był Fenicjaninem, synem Teodozjusza z Emesy. Współcześni uczeni uważają, że żył i tworzył w III lub IV wieku.

Hezjod z Beocji – epik grecki. Przypuszczenia co do daty jego narodzin wahają się od 850 do 700 p.n.e.. Jego imię tłumaczy się jako „ten, co wysyła pieśń”, co może świadczyć o fakcie, iż Hezjod należał do grona aojdów. Jest pierwszym w historii literatury poetą, o którego życiu wiadomo dzięki umieszczeniu poszczególnych faktów we własnych dziełach.

Hezychiusz z Aleksandrii, gr. Ησύχιος ὁ Ἀλεξανδρεύς, łac. Hesychius – grecki gramatyk i leksykograf późnoantyczny.

Homer – grecki pieśniarz wędrowny (aojda), epik, śpiewak i recytator (rapsod). Uważa się go za ojca poezji epickiej. Najstarszy znany z imienia europejski poeta, który zapewne przejął dziedzictwo długiej i bogatej tradycji ustnej poezji heroicznej. Do jego dzieł zalicza się eposy: Iliadę i Odyseję. Grecka tradycja widziała w nim również autora poematów heroikomicznych Batrachomyomachia i Margites oraz Hymnów homeryckich. Żaden poeta grecki nie przewyższył sławą Homera. Na wyspach Ios i Chios wzniesiono poświęcone mu świątynie, a w Olimpii i Delfach postawiono jego posągi. Pizystrat wprowadził recytacje homeryckich poematów na Panatenajach.

Ibykos, gr. Ἴβυκος, łac. Ibycus – grecki poeta liryczny pochodzący z południowoitalskiego Rhegion (Rhegium).

Julius Pollux, Iulios Polydeukes, gr. Ἰούλιος Πολυδεύκης – grecki retor, sofista i pisarz (leksykograf) pochodzący z egipskiego Naukratis.

Kallimach z Cyreny – uważany za największego poetę tzw. epoki aleksandryjskiej, twórca pierwszej historii literatury.

Kleobulos z Lindos – grecki poeta. Zaliczany przez Platona do siedmiu mędrców starożytnej Grecji.

Ksenofont z Aten – grecki pisarz, historyk, żołnierz.

Kwintus ze Smyrny – grecki poeta z drugiej połowy III wieku. Autor zachowanego w całości poematu epickiego w 14 księgach Τὰ μεθ’ Ὅμηρον, znanego również pod łacińskim tytułem Posthomerica.

Menander – starożytny poeta grecki, główny przedstawiciel komedii nowej i komedii charakterów.

Menippos – pochodzący z Gadary syryjskiej, hellenistyczny pisarz oraz filozof ze szkoły cynickiej.

Nikander – grecki poeta, lekarz i gramatyk z III/II wieku p.n.e. Urodził się koło Klaros, niedaleko Kolofonu, miasta w Azji Mniejszej.

Nossis – starożytna poetka grecka z Lokrów Epizefyryjskich w południowej Italii.

Pindar – grecki twórca liryki chóralnej (oda) – wykonywanej przez chór przy akompaniamencie instrumentów dętych (aulos) lub strunowych (kitara). Jego pieśni, połączone z układami tanecznymi, rozbrzmiewały ku czci bogów, ale także wyrażały żal po śmierci jakiejś osoby. Pindar znany jest głównie z utworów sławiących zwycięzców igrzysk panhelleńskich w Olimpii, Koryncie, Delfach, Nemei oraz tych, które zainspirowane były dziełami Safony.

Plutarch z Cheronei – jeden z największych pisarzy starożytnej Grecji, historyk, filozof-moralista oraz orator.

Marcos Antonios Polemon – grecki retor, jeden z najsławniejszych przedstawicieli drugiej sofistyki.

Safona, Safo, Sapfo – najsławniejsza poetka starożytnej Grecji, żyjąca na przełomie VII i VI wieku p.n.e., przedstawicielka poezji lirycznej.

Sofokles – największy obok Ajschylosa i Eurypidesa tragik starożytnej Grecji.

Solon – ateński mąż stanu, poeta i prawodawca, który przyczynił się w znaczący sposób do rozwoju ustroju demokratycznego.

Symonides z Keos – liryk grecki pochodzący z wyspy Keos, pierwszy poeta, dla którego tworzenie poezji stało się źródłem utrzymania. Był autorem pieśni chóralnych, dytyrambów, hymnów, skolii, trenów, epinikii, enkomii, peanów oraz elegii. Uznawany jest za twórcę epigramu jako gatunku literackiego.

Teognis z Megary – grecki poeta liryczny.

Tespis z Ikarii – grecki poeta i aktor, twórca tragedii – aktora (odpowiadacza), dialogu z chórem.

Tyrteusz, Tyrtajos – poeta, śpiewak grecki z VII wieku p.n.e.