WWbrew poglądom włoskich architektów epoki renesansu, którzy twierdzili, że styl gotycki powstał i rozwinął się w Niemczech, korzeni tej formy należy dopatrywać się w doskonaleniu szkoły burgundzkiej i dokonaniach budowniczych opactw cysterskich. Dojrzewająca już od połowy XII wieku forma bazyliki największą doskonałość zyskała w rejonie Normandii oraz w okolicach Paryża, gdzie mogła się rozwijać pod patronatem zyskującej na znaczeniu monarchii. Stąd upowszechniła się na inne kraje łacińskiej Europy.
WPałac papieski w Awinionie – dawna rezydencja papieży wzniesiona w XIV wieku w okresie niewoli awiniońskiej, kiedy to w latach 1309–1377 Awinion pełnił tymczasowo rolę Stolicy Apostolskiej. Liczący ponad 15 000 m² powierzchni wszystkich pomieszczeń pałac do dziś należy do największych gotyckich założeń zamkowych w Europie. Wraz z katedrą Notre-Dame, która przylega do rezydencji od strony zachodniej tworzy monumentalny kompleks architektoniczny, którego dopełnieniem jest częściowo zachowany most Pont Saint-Bénézet na rzece Rodan. Wszystkie te obiekty zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
WKolegiata św. Piotra Apostoła – rzymskokatolicka świątynia we francuskim mieście Aire-sur-la-Lys, w regionie Hauts-de-France, na Place Saint-Pierre.
WKatedra św. Cecylii w Albi – gotycka katedra pod wezwaniem św. Cecylii w Albi, w regionie Midi-Pireneje, w departamencie Tarn we Francji. Siedziba arcybiskupa Albi.
WBazylika św. Remigiusza w Reims – najstarsza świątynia w Reims.
WBazylika św. Dionizego w Saint-Denis – dawny kościół opactwa benedyktyńskiego w Saint-Denis. Od VI wieku do XIX wieku świątynia klasztorna pełniła funkcję głównej nekropoli królów francuskich. Ponadto w bazylice od czasów średniowiecza do końca XVIII wieku znajdował się skarbiec, w którym oprócz relikwii i cennych przedmiotów liturgicznych przechowywano insygnia koronacyjne oraz inne regalia królów Francji. Bazylika jest też wybitnym dziełem architektonicznym, gdzie zastosowano po raz pierwszy, w pełni rozwinięty system przyporowy oraz łuków ostrych.
WKatedra św. Piotra w Beauvais – gotycka katedra pod wezwaniem św. Piotra w Beauvais we Francji. Siedziba arcybiskupa Beauvais.
WArchikatedra św. Jana Chrzciciela – rzymskokatolicka, zabytkowa archikatedra we francuskim mieście Besançon, w regionie Burgundia-Franche-Comté, przy Rue de la Convention.
WKatedra w Bordeaux – rzymskokatolicka archikatedra we francuskim mieście Bordeaux, w regionie Nowa Akwitania.
WKatedra św. Szczepana w Bourges – najszersza gotycka katedra we Francji, wzorowana na katedrze Notre-Dame w Paryżu.
WOpactwo Jumièges – dawne opactwo benedyktyńskie położone niedaleko Rouen w departamencie Sekwana Nadmorska w regionie Normandia.
WKatedra Najświętszej Marii Panny w Rouen – gotycka katedra pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny w Rouen we Francji.
WNotre-Dame de Paris – gotycka archikatedra w Paryżu. Jedna z najbardziej znanych katedr na świecie, między innymi dzięki powieści Katedra Marii Panny w Paryżu francuskiego pisarza Victora Hugo. Jej nazwa oznacza Naszą Panią i odnosi się do Marii, Matki Bożej.
WKatedra św. Gerwazego i św. Protazego w Soissons – jej budowa rozpoczęła się w 1176 i kontynuowana była w XIII wieku.
WKatedra w Amiens – gotycka katedra pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, w Amiens w Pikardii, we Francji.
WKatedra w Chartres – gotycka katedra pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, w Chartres, we Francji.
WKatedra w Luçon – rzymskokatolicka katedra we francuskiej gminie Luçon, w Kraju Loary. Siedziba diecezji Luçon.
WKatedra Notre-Dame w Reims – gotycka katedra pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny w Reims, we Francji. Jest uznawana za najbardziej harmonijną i klasyczną w proporcjach we Francji, często nazywana „Katedrą Aniołów” z powodu bogatej dekoracji rzeźbiarskiej.
WKościół Saint-Julien-le Pauvre – gotycki kościół z XIII w., początkowo rzymskokatolicki, obecnie użytkowany przez społeczność melkicką. Jeden z najstarszych kościołów w mieście, na lewym brzegu Sekwany, w 5. okręgu Paryża.
WProtestancki kościół św. Tomasza w Strasburgu – jest jednym z najznamienitszych kościołów Strasburga zarówno pod względem historyczno-kulturowym jak i architektonicznym. Po zajęciu Strasburga przez Francuzów w 1681 katedra została oddana katolikom i kościół św. Tomasza stał się głównym ewangelickim kościołem w regionie. Słynie on też z powodu organów wykonanych w 1741 roku przez Johanna Andreasa Silbermanna.
WKolegiata Notre-Dame-de-Grande-Puissance – rzymskokatolicka kolegiata w Lamballe, we francuskim regionie Bretania.
WKościół św. Michała z Lwami – rzymskokatolicka świątynia we francuskim mieście Limoges, w regionie Nowa Akwitania. Nazwa kościoła pochodzi od dwóch posągów lwów, które stoją przy wejściu do kościoła z południowej strony.
WManoir de Bel-Air – manoir we francuskiej miejscowości Brélès, w Bretanii.
WKatedra św. Piotra i Pawła w Nantes – gotycka katedra rzymskokatolicka znajdująca się w Nantes, we Francji. Budowa katedry rozpoczęła się w 1434 i trwała ponad 400 lat.
WKościół Saint Pierre de Montmartre – gotycki kościół z XII w. na wzgórzu Montmartre w Paryżu.
WZamek w Pierrefonds – średniowieczny zamek obronny w Pierrefonds, w departamencie Oise. Od 1848 ma status zabytku o szczególnej wartości. Jego obecna forma jest rezultatem gruntownej rekonstrukcji przeprowadzonej przez Eugène'a Viollet-le-Duca w XIX wieku.
WKatedra w Poitiers – rzymskokatolicka archikatedra we francuskim mieście Poitiers, w regionie Nowa Akwitania.
WOpactwo Saint Germer de Fly – dawne opactwo benedyktyńskie, a następnie cysterskie w miejscowości o tej samej nazwie. Dwukrotnie niszczone w czasie najazdów Normanów oraz ostatecznie w czasie rewolucji francuskiej, zachowało się fragmentarycznie. Reprezentuje mieszankę stylów romańskiego i gotyckiego, będąc równocześnie jednym z najcenniejszych francuskich zabytków architektury wczesnogotyckiej. Ma status zabytku o wyjątkowej wartości.
WKatedra św. Szczepana – rzymskokatolicka katedra we francuskiej gminie Saint-Brieuc, w regionie Bretania, przy Place Général de Gaulle.
WSainte-Chapelle – dwukondygnacyjna kaplica zamkowa położona w centrum dawnej siedziby królewskiej na wyspie Cité w Paryżu.
WKatedra Najświętszej Marii Panny w Strasburgu – najważniejsza świątynia katolicka miasta, cenny przykład średniowiecznej XIII–XV-wiecznej architektury, łączącej cechy późnego romanizmu z wczesnym gotykiem francuskim i dojrzałym gotykiem niemieckim. Zawiera na zewnątrz i we wnętrzach liczne cenne dzieła średniowiecznej rzeźby kamiennej m.in. portale południowego ramienia transeptu, tzw. Filar Anielski.
WKatedra w Tours – rzymskokatolicki kościół archikatedralny we francuskim mieście Tours, w Regionie Centralnym-Dolinie Loary, pod wezwaniem św. Gatianusa, pierwszego biskupa Tours.
WKatedra w Tuluzie – rzymskokatolicka archikatedra w Tuluzie, w regionie Oksytania.
WWieża Saint Jacques le Majeur w Paryżu – wieża kościelna z dzwonnicą, ostatni zachowany fragment gotyckiego kościoła Św. Jakuba, na prawym brzegu Sekwany, w 4. okręgu paryskim.