31 Architektura arabska

Al-Askarī – meczet zlokalizowany jest w większościowo sunnickim mieście Samarra w Iraku, święte miejsce szyitów. W meczecie znajdują się groby dwóch z dwunastu szyickich imamów; dziesiątego Alego al-Hadiego i jego syna, jedenastego Hasana al-Askariego. W kompleksie pochowano także innych członków rodziny Mahometa. W 2006 roku, tygodnik Time relacjonował:

Uniwersytet Al-Azhar – teologiczna uczelnia muzułmańska w Kairze. Uniwersytet określany jest mianem „najbardziej renomowanej instytucji oświaty islamu sunnickiego”.

Alhambra – warowny zespół pałacowy w Grenadzie w andaluzyjskim regionie Hiszpanii, zbudowany w latach 1232–1273 i rozbudowywany do XIV wieku. Jej rozbudowa trwała za panowania emirów z dynastii Nasrydów – Jusufa I i Muhammada V. Alhambra była twierdzą mauretańskich kalifów. W 1984 roku Twierdza Alhambra została wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.

Zamek Almodóvar del Río – zamek położony 25 km na zachód od Kordoby, na drodze wiodącej do Sewilli. Ze względu na swoje strategiczne położenie był jednym z najważniejszych celów ataku sił chrześcijańskich w czasie rekonkwisty półwyspu Iberyjskiego w XIII wieku.

Bab ar-Rwah – największa brama w zabytkowych, średniowiecznych murach obronnych Rabatu, jej arabska nazwa oznacza Bramę Wiatrów. Zbudowano ją za panowania almohadzkiego sułtana Jakuba al-Mansura w XII wieku. Po wschodniej, zewnętrznej stronie muru zdobi ją relief z kwadratowym motywem. Przez mur w bezpośrednim sąsiedztwie bramy wiedzie współcześnie ulica, na której odbywa się zwykły ruch samochodowy. Wewnątrz pomieszczeń bramy odbywają się wystawy.

Bordż - niewielki, zazwyczaj czworokątny fort, stosowany w Afryce Północnej.

Chan al-Chalili – suk w centrum Kairu, a zarazem jedna z głównych atrakcji dla turystów z zagranicy i samego Egiptu.

Cytadela Kairska, także: cytadela Saladyna – średniowieczna twierdza znajdująca się w stolicy Egiptu, Kairze. Jest jednym z symboli miasta, posiada duży kompleks muzealny. Ponadto jest jednym z najczęściej odwiedzanych przez turystów zabytków miasta.

Dżami al-Fana – największy plac w marrakeskiej medynie, a zarazem największa atrakcja turystyczna miasta.

Generalife – ogrody i pałac letni emirów Grenady z dynastii Nasrydów, położony w Grenadzie, w hiszpańskiej Andaluzji. Jest jednym z najstarszych zachowanych ogrodów mauretańskich. W 1984 roku kompleks został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Giralda – dzwonnica katedry w Sewilli w hiszpańskiej Andaluzji. Wieża pełniła początkowo funkcję minaretu, natomiast aktualnie pełni funkcję dzwonnicy.

Grobowce Marynidów – stanowisko archeologiczne w Maroku, na wzgórzu na przedmieściach Fezu. Zachowały się tu pozostałości dawnych grobowców sułtanów z dynastii Marynidów, panującej w Maroku między XIII a XV wiekiem. Grobowce znajdują się na fundamentach pierwotnego miasta, jakie powstało tu jeszcze za panowania pierwszych Idrysydów w VIII i IX wieku.

Kasba – forteca, ufortyfikowany zespół obronny górujący nad miastem, który można spotkać w Afryce Północnej . W obszarze obwarowań kasby mieścił się pałac władcy, magazyny, w których gromadzono zapasy na wypadek oblężenia oraz koszary dla załogi.

Kasr al-Charana, znany również jako Qasr al-Harrana, Qasr al-Kharanah, Kharaneh lub Hraneh – najlepiej zachowany zamek pustynny Jordanii, jeden z wielu małych fortów i twierdz, które rozproszone są po wschodniej części kraju. Znajduje się około 60 km na wschód od stolicy kraju, Ammanu i stosunkowo blisko granicy z Arabią Saudyjską w muhafazie Amman. Ze względu na widoczne wpływy architektury sasanidzkiej oraz graffiti w jednym z górnych pomieszczeń należy przypuszczać, że zamek został wybudowany na początku VIII wieku. Jest on jednym z najwcześniejszych przykładów architektury islamu w regionie.

Kasr al-Uchajdir, arab. قصر الأخيضر – zamek z wczesnego okresu panowania Abbasydów położony na zachodniej pustyni Iraku, 50 km na południowy zachód od Karbali i 19 km na wschód od Ajn at-Tamr.

Kasr Amra – jeden z pustynnych zamków we wschodniej Jordanii. Zamek został wybudowany w pierwszej połowie VIII wieku przez kalifa Al-Walida I z dynastii Umajjadów. W czasach tych rosła dominacja tej dynastii na terenie dzisiejszej Jordanii. Zamek jest jednym z najważniejszych przykładów wczesnej architektury islamu.

Kubbat al-Chazna – wczesnośredniowieczna konstrukcja znajdująca się wewnątrz dziedzińca Meczetu Umajjadów w Damaszku, Syria. Jest to oktagonalna konstrukcja, wzniesiona na ośmiu rzymskich kolumnach i udekorowana mozaikami. Kopuła została zbudowana z rozkazu namiestnika Damaszku, Fadla ibn Saliha, w 789 roku, została później pokryta kolorowymi dekoracjami. Jest jednym z najstarszych przykładów arabskiej architektury epoki muzułmańskiej.

Meczet Ahmada Ibn Tuluna – świątynia muzułmańska w Kairze, stolicy Egiptu, w dzielnicy Al-Kata'i. Uważana za najstarszy meczet kairski zachowany w oryginalnym kształcie. Zajmuje 26 318 m², jest największym meczetem Kairu i trzecim na świecie pod względem zajmowanej powierzchni.

Meczet Al-Aksa, Al-Masğid al-Aqsà, – jedna z najważniejszych świątyń muzułmańskich na świecie.

Meczet Muhammada Alego, znany także jako Meczet Alabastrowy – meczet w stolicy Egiptu, Kairze, na terenie Cytadeli Kairskiej.

Meczet Umajjadów w Damaszku – jedno z największych, najstarszych i najbardziej szanowanych sanktuariów muzułmańskich, tak przez sunnitów, jak i przez szyitów. Wzniesiony w latach 706–715 na miejscu dawnych świątyń Hadada i Jowisza oraz katedry pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Miejsce przechowywania relikwii św. Jana Chrzciciela, czczonego w islamie pod imieniem Jahja. Meczet, do którego wszedł Jan Paweł II, pierwszy papież, który odwiedził sanktuarium muzułmańskie.

Medina Azahara – ruiny X-wiecznego arabskiego kompleksu pałacowego położone w hiszpańskiej Andaluzji, około 7 km na północny zachód od Kordowy, od 2018 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Medyna lub Medina – stara dzielnica arabskich miast, zwłaszcza w Afryce Północnej. Mieszczą się tutaj bazary, główny meczet i inne ważne budynki.

Mezquita – wielki Meczet w Kordobie, zwany po hiszpańsku La Mezquita, pochodzący z VIII w., lecz wielokrotnie przebudowywany, służy obecnie za katedrę rzymskokatolicką diecezji Córdoba w Hiszpanii. Z kolei Wielki Meczet stanął na miejscu kościoła wzniesionego przez Wizygotów panujących tu przed najazdem arabskim na Półwysep Iberyjski. La Mezquita jest jednym z najbardziej znanych meczetów na świecie, głównie dzięki słynnej sali z lasem kolumn. Po rekonkwiście Hiszpanie postawili na środku meczetu katedrę gotycką. Jest największym byłym meczetem w Europie, jego powierzchnia to ok. 23 000 m².

Moorish Castle - fortyfikacja na Gibraltarze stworzona z rozmaitych budynków, bram, murów fortyfikacyjnych, The Tower of Homage oraz stróżówki.

Nekropolia Sadytów – nekropolia w Marrakeszu, składająca się z dwóch mauzoleów, dziedzińca i ogrodów, pierwotnie przeznaczona dla władców z dynastii marynidzkiej.

Szalla, Szella - rozległy kompleks starożytnych i średniowiecznych ruin na przedmieściach Rabatu, na skarpie powyżej doliny rzeki Bu Rakrak, otoczony murami obronnymi.

Szibam – historyczne miasto w Jemenie, położone w muhafazie Hadramaut. Według spisu ludności w 2004 roku liczyło 13 316 mieszkańców.

Wielki Meczet w Susie – meczet znajdujący się w Susie w Tunezji. Wzniesiono go między 850 a 851 rokiem, kilka lat po ponownym założeniu miasta przez Aghlabidów, na wzór meczetu w Kairuanie.

Wieża Hasana – górujący nad Rabatem minaret. Budowę wieży będącą symbolem miasta rozpoczęto w 1195 roku. Minaret w Rabacie powinien mieć 80 metrów wysokości, ale nie został nigdy skończony. Wieża wybudowana na planie kwadratu o boku 16,12 m., osiąga 44,2 metra wysokości – uchodzi za wzór formy marokańskich minaretów.

Zamki pustynne – szereg zamków i twierdz rozproszonych na pustyniach Jordanii. Większość istniejących jeszcze zamków leży na wschód od stolicy Jordanii Ammanu.