WPostmodernizm – ogół prądów w architekturze przełomu XX i XXI w., następujących po modernizmie i odcinających się od jego koncepcji projektowych. W odróżnieniu od modernizmu postmodernizm nie ma ambicji awangardowych i przedkłada w architekturze komponowanie i kompilowanie nad poszukiwanie.
WArchitektura high-tech, in. high-tech – kierunek w architekturze, zaliczający się do rozumianego w szerokim sensie postmodernizmu, skupiający się na intensywnym wykorzystaniu nowych technologii zarówno w konstrukcji budynków, jak i w ich wyposażeniu technicznym oraz opierający wyraz architektoniczny budynku na cechach.
WPostmodernizm jako prąd w architekturze przełomu XX i XXI wieku pojawił się w Polsce z dużym opóźnieniem, za jego początek należy uznać przełom lat 80. i lat 90.
WArchitektura socrealistyczna w Polsce – architektura realizowana w latach 1949–1956 w ramach obowiązującej wówczas doktryny realizmu socjalistycznego, definiowana w tym czasie jako „socjalistyczna w treści i narodowa w formie”.
WBlob - w architekturze lat 90. XX wieku i początku XXI wieku plastyczna i fantazyjna forma przestrzenna dzieła architektonicznego, stworzona przy użyciu zaawansowanych technik CAD, także określenie stylu takiej architektury.
WBrutalizm – nurt architektury późnego modernizmu powstały w końcu lat 40. XX wieku.
WChruszczowka – potoczna nazwa rozpowszechnionego w Rosji i republikach byłego Związku Radzieckiego rodzaju budynku mieszkalnego wykonanego z wykorzystaniem technologii wielkiej płyty lub cegły. Był masowo budowany w latach 1959–1985.
WDe Stijl – ugrupowanie artystyczne założone w 1917 roku w Lejdzie przez Theo van Doesburga (1883–1931) i Pieta Mondriana (1872–1944), skupiające artystów abstrakcyjnych reprezentujących neoplastycyzm – nowy kierunek w sztuce, stworzony w latach 20. XX w. przez Mondriana, charakteryzujący się użyciem linii pionowych i poziomych, które nachodząc na siebie, dzieliły płaszczyzny na kwadraty i prostokąty, oraz stosowaniem trzech barw podstawowych i trzech tzw. nie-kolorów.
WDekonstruktywizm w architekturze, zwany także dekonstrukcją, to rozpoczęta w późnych latach 80. XX wieku kontynuacja architektury postmodernistycznej. Charakteryzuje się ideą fragmentacji, zainteresowaniem manipulacją pomysłami dotyczącymi powierzchni lub pokrycia konstrukcji, krzywoliniowymi kształtami, które służą zaburzeniu i przemieszczeniu takich elementów architektury jak konstrukcja szkieletowa oraz bryła. Końcowy efekt wizualny obrazowany przez budynki w wielu dekonstruktywistycznych „stylach” charakteryzuje się stymulującą nieprzewidywalnością i kontrolowanym chaosem.
WEkspresjonizm – kierunek w architekturze pośredni między secesją a modernizmem, zapoczątkowany w Niemczech i funkcjonujący w latach 1923–1935 w Europie, mający też swój odpowiednik w Stanach Zjednoczonych, gdzie bywa zazwyczaj określany jako art déco.
WEkspresjonizm ceglany - styl architektoniczny, w którym ceramika architektoniczna jest głównym materiałem budowlanym i dekoracyjnym. Budynki w tym stylu wznoszono głównie w Niemczech w latach dwudziestych XX w.
WFrank Lloyd Wright Home and Studio, inaczej Oak Park House – dom i pracownia Franka Lloyda Wrighta. Obiekt budowany i rozbudowywany od roku 1889 w Oak Park, na przedmieściach Chicago.
WKonserwatywna architektura XX wieku, określana też jako architektura tradycyjna lub antymodernizm – prądy w architekturze XX w. stojące w opozycji do modernizmu i stanowiące reakcję na jego radykalne idee.
WKonstruktywizm – w architekturze prąd charakteryzujący się podkreślaniem cech konstrukcyjnych obiektu budowlanego, oparty na teorii mówiącej, że o estetycznej wartości obiektu decyduje logicznie zastosowana i właściwie ustalona jego konstrukcja. Jeden z głównych kierunków architektury modernistycznej, rozwijający się w latach 20. i 30. XX wieku, głównie w ZSRR oraz w innych państwach europejskich.
WMetabolizm - styl architektoniczny stworzony przez japońską grupę Metabolism, złożoną z modernistycznych architektów i urbanistów, uczniów Kenzō Tange i działającą od 1959 do lat 70. XX wieku.
WModernizm kataloński – ruch architektoniczny, który rozwinął się głównie w Katalonii i Barcelonie w przeciągu 50 lat od 1880 do 1930 roku.
WArchitektura modernistyczna – stanowiła pierwszy ogólnoświatowy prąd architektoniczny. Choć jej rozwój poza Europą nastąpił ze stosunkowo dużym opóźnieniem, to jej źródeł należy się doszukiwać w tradycjach budowlanych krajów spoza kręgu kultury europejskiej. Charakterystyczne dla modernizmu elementy zostały m.in. przez Le Corbusiera i Wrighta zaobserwowane w architekturze Bliskiego Wschodu oraz Dalekiego Wschodu. Modernistyczna architektura pojawiająca się w krajach azjatyckich od lat 30. XX w. nie pozostawała w sprzeczności z lokalnymi tradycjami.
WModernizm – prąd w architekturze nowoczesnej, w Europie Środkowej zdobył uznanie stosunkowo wcześnie. Początkowo określany był jako funkcjonalizm lub racjonalizm.
WModernizm jako prąd w architekturze rozwinął się w Holandii stosunkowo wcześnie. Kraj ten miał długie tradycje racjonalistyczne w architekturze, zwłaszcza w mieszkalnictwie, gdzie dominowały proste budynki ceglane o gładkich elewacjach i stosunkowo dużych przeszkleniach. Pod koniec XIX w. budynki wznoszone przez Hendrika Petrusa Berlagego są już w pełni funkcjonalistycznie rozplanowane i posiadają awangardową konstrukcję, choć ich elewacje noszą jeszcze cechy historyczne. Jednocześnie szeroko propaguje on swoje idee czystości formalnej budynku, oparte na przesłankach moralnych.
WModernizm w Niemczech – prąd w architekturze, który w Niemczech określany był również jako Nowe budownictwo.
WModernizm – prąd w architekturze, nazywany również funkcjonalizmem. Rozwijał się w Polsce w dwóch fazach, rozdzielonych II wojną światową i wymuszonym okresem socrealizmu w architekturze.
WModernizm jako prąd w architekturze Stanów Zjednoczonych rozwinął się stosunkowo późno. Posiadająca pewne cechy modernistyczne szkoła chicagowska nie doczekała się w początku XX wieku kontynuacji. Wywierająca wielki wpływ na modernizm twórczość Franka Lloyd Wrighta i zainspirowane nowymi prądami w architekturze europejskiej dzieła kalifornijskich architektów w latach 20. XX w. miały raczej lokalny zasięg. W architekturze USA długo utrzymywały się style historyzujące, zaś nowoczesna architektura miejska ograniczała się najczęściej do zdobnictwa art déco. Wyjątek stanowią m.in. projekty Raymonda Hooda, których forma urbanistyczna czerpie jednak z tradycji, nie zaś z zasad funkcjonalizmu.
WModernizm rozwinął się w Wielkiej Brytanii dopiero od lat 30. XX wieku i osiągnął duże znaczenie na świecie dopiero po II wojnie światowej.
WModernizm jako prąd w architekturze włoskiej rozwijał się w oddaleniu od głównych ośrodków, lecz kilka razy wpłynął na rozwój architektury światowej.
WNeomodernizm – styl architektoniczny przełomu XX i XXI w., nawiązujący do repertuaru form przestrzennych i detalu modernizmu, jednak w odłączeniu od jego idei społeczno-politycznych i zwykle urbanistycznych. Nierzadko neomodernistyczna jest tylko fasada budynku, co stoi w jawnej sprzeczności z modernistyczną ideą traktowania budynku jako całości.
WNew Classical architecture - kierunek, tendecja w architekturze, nawiązująca do klasycznych tendencji myśli architektonicznej i czerpiąca inspirację z osiągnięć antyku oraz renesansu.
WArchitektura organiczna - kierunek w modernistycznej architekturze opierający się na założeniu, że architektura powinna być kształtowana w analogii do natury. Cechuje się płynnym i plastycznym kształtowaniem formy, wzorowanej czasem na organizmach żywych.
WPóźny modernizm – kierunek architektury nowoczesnej rozwijający się od lat 50. XX wieku, stojący w opozycji do postmodernizmu, lecz również zakładający rewizję niektórych założeń modernizmu, przede wszystkim zaś przywiązywanie większej uwagi do lokalnego kontekstu przyrodniczego i kulturowego oraz do zagadnień psychologicznych. Wykorzystując zdobycze nowoczesnej architektury, twórcy późnego modernizmu brali pod uwagę jej wszelkie porażki.
WRetrowersja – nieformalna nazwa postmodernistycznego nurtu w polskiej architekturze i urbanistyce przełomu XX i XXI wieku, polegającego na odbudowie starówek, części miast lub poszczególnych kwartałów zabudowy, w zgodzie z dawnym układem i wysokością ulic, ale z bardzo swobodnym potraktowaniem detalu, kolorystyki i z użyciem dużej ilości ornamentyki luźno nawiązującej do stylów historycznych.
WStyl międzynarodowy – prąd architektury modernistycznej, z którym często jest ona utożsamiana, rozwijający się od około 1922 w Europie, a później na całym świecie.