26 Modernizm

Ankara, tur. Ankara Garı - stacja kolejowa w Ankarze, w prowincji Ankara, w Turcji. Stacja posiada 8 peronów.

Art déco – styl w sztuce: architekturze, malarstwie, grafice oraz w architekturze wnętrz, rozpowszechniony w latach 1919–1939. Nazwa wywodzi się od francuskiego art – sztuka i décoratif – dekoracyjny, w rozumieniu jakie język polski łączy z urządzaniem wnętrz ; termin décoratif nie oznacza w tym wypadku „zdobienia”.

Biblioteka Narodowego Uniwersytetu Meksykańskiego – modernistyczny gmach biblioteki centralnej Narodowego Uniwersytetu Meksykańskiego, zlokalizowany na terenie kampusu tegoż uniwersytetu w Meksyku. Meksykańska odpowiedź na światowy rozwój urbanistyki po II wojnie światowej.

Black Mountain College – szkoła założona w 1933 w Black Mountain w Płn. Karolinie, USA. Nowy rodzaj szkoły w USA, w której nauka sztuk była centralnym punktem nauczania sztuk wyzwolonych. Szkoła działała wg założeń edukacyjnych Johna Deweya. Wielu spośród studentów i wykładowców tej uczelni wywarło znaczny wpływ na sztuki wizualne oraz inne pokrewne dziedziny i wywarło znaczny wpływ na innych artystów. Szkoła działała przez 24 lata. Zdobyła w tym okresie renomę i uznanie na świecie

Centrum Architektury w Wiedniu – ośrodek badawczo-muzealny w Wiedniu, znajdujący się w obrębie MuseumsQuartier, skupiający swoje zainteresowania przede wszystkim na architekturze i urbanistyce XX i XXI wieku. Założony w 1993.

Confiteor – esej Stanisława Przybyszewskiego o roli artysty sformułowany w programowym artykule i ogłoszony na łamach krakowskiego czasopisma „Życie” w 1899. Stał się manifestem polskiego modernizmu. Sformułował jako pierwszy w Polsce hasło sztuka dla sztuki.

Czarny kwadrat na białym tle – jedno z najsłynniejszych dzieł Kazimierza Malewicza, uznane za pierwsze dzieło nieprzedstawiające.

Frank Lloyd Wright Home and Studio, inaczej Oak Park House – dom i pracownia Franka Lloyda Wrighta. Obiekt budowany i rozbudowywany od roku 1889 w Oak Park, na przedmieściach Chicago.

Ľudovít Fulla – słowacki malarz, grafik, ilustrator, scenograf i nauczyciel plastyki. Uważany jest za jedną z najważniejszych postaci słowackiej twórczości artystycznej XX wieku, oraz słowackiego modernizmu.

Hawr – miejscowość i gmina we Francji, w regionie Normandia, w departamencie Seine-Maritime.

Kwatera główna ONZ – modernistyczny, wybudowany w latach 1948-1952, kompleks budynków zlokalizowany w Nowym Jorku przy 760 United Nations Plaza, nad East River, pomiędzy East River Drive a 1st Avenue w dzielnicy Midtown w okręgu Manhattan. Należy do Organizacji Narodów Zjednoczonych, mieszcząc zarządy różnych agend tej struktury, przede wszystkim sekretariat.

René Jules Lalique – artysta tworzący w szkle, jubiler.

Les XX było to ugrupowanie belgijskich malarzy, projektantów i rzeźbiarzy, założone w 1883 przez brukselskiego prawnika, publicystę i przedsiębiorcę Octave'a Mausa. Przez dziesięć lat Les Vingt, jak sami siebie nazywali, organizowali coroczne wystawy swoich dzieł; do udziału w wystawach zapraszano ponadto dwudziestu artystów z różnych krajów. Wśród zapraszanych artystów byli: Camille Pissarro, Claude Monet, Georges Seurat, Paul Gauguin, Paul Cézanne i Vincent van Gogh.

Modernizm, sztuka nowoczesna – umowny okres w dziejach sztuki, którego ramy czasowe wyznacza się od lat 60. XIX wieku do lat 70. XX wieku (konceptualizm). Sztuka nowoczesna silnie związana jest z pojęciem modernizmu w filozofii i zjawiskiem awangardy. Terminu modern art, w miarę skrystalizowanej formie, użył jako pierwszy Joris-Karl Huysmans w 1883.

Neoimpresjonizm – kierunek w malarstwie francuskim, zapoczątkowany ok. 1880 roku przez Georges'a Seurata i dążący do zreformowania impresjonizmu poprzez zastąpienie lirycznej improwizacji ścisłą metodą budowania obrazu z wykorzystaniem naukowych zdobyczy optyki, analizy światła i koloru, fizjologii i psychologii widzenia. Termin został stworzony przez krytyka sztuki Félixa Fénéona.

Provinciehuis w ’s-Hertogenbosch – modernistyczny gmach stanowiący siedzibę władz prowincji Brabancja Północna, zlokalizowany w ośrodku administracyjnym tej prowincji – ’s-Hertogenbosch, przy Brabantlaan 1.

Rondokubizm – styl w architekturze XX wieku, który wykształcił się jedynie na terenie Czechosłowacji po roku 1918 i jest specyficzną odmianą art déco.

Salon Jesienny – wystawa artystyczna, organizowana corocznie od 1903 roku w Paryżu przez Société du Salon d'Automne.

Salon Niezależnych – wystawa artystyczna, organizowana corocznie w Paryżu od 1884 roku. Jej powstanie było wyrazem sprzeciwu artystów wobec oficjalnego salonu, którego jury odrzucało część zgłoszonych prac.

Sprawa Boronaliego to jedna z największych mistyfikacji w dziejach sztuki, która przekroczyła ramy skandalu środowiska krytyków sztuki, stając się wydarzeniem społecznym we Francji w 1910 roku. Naznaczyła rok 1910 w takim stopniu, jak manifest Marinettiego rok wcześniej, a prace kubistów odcisnęły się na następnym.

Styl międzynarodowy – prąd architektury modernistycznej, z którym często jest ona utożsamiana, rozwijający się od około 1922 w Europie, a później na całym świecie.

Symbolizm – kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, zakładał, że świat poznawany zmysłami (materialny) jest złudą skrywającą prawdziwy, idealny świat, którego zmysłami i rozumem nie można zinterpretować. Pojęć ze świata prawdziwego nie da się opisać za pomocą zwykłego języka, może to zrobić tylko symbol.

Szczep Rogate Serce – grupa artystyczna założona w 1929 przez polskiego rzeźbiarza Stanisława Szukalskiego, skupiająca plastyków poszukujących inspiracji w kulturze dawnej słowiańszczyzny.

Szkoła z Pont-Aven – nazwa nadana grupie artystów skupionych wokół Paula Gauguina. Działali oni w latach 1888-90 w Bretanii – głównie w Pont-Aven i Le Pouldu.

Sztuka wynaturzona – termin używany przez nazistów dla określenia sztuki innej niż oficjalna sztuka nazistowskich Niemiec i niezgodnej z nazistowską ideologią.

Wortycyzm – awangardowy kierunek sztuk plastycznych powstały w Anglii na początku XX wieku, równoległy do kubizmu i włoskiego futuryzmu. Był odpowiedzią na tradycje akademickie i impresjonizm, stanowił specyficznie angielski przyczynek do modernizmu.