Błogie MilczenieW
Błogie Milczenie

Błogie Milczenie – ikonograficzny typ wyobrażenia Jezusa Chrystusa, przedstawiający go pod postacią Anioła Wielkiej Rady, przed wcieleniem, pod postacią młodzieńca ze skrzydłami za plecami, odzianego w białą dalmatykę z szerokimi rękawami. Ręce są złożone na krzyż i przyciśnięte do piersi. Nimb wokół głowy nie jest jeszcze krzyżowy, a podobny do ośmioramiennej gwiazdy. Gwiazdę tworzą dwa kwadraty, z których jeden oznacza bóstwo Stwórcy-Wszechwładcy, drugi oznacza szczególny mrok niepojętości bóstwa.

Chrystus BoleściwyW
Chrystus Boleściwy

Chrystus Boleściwy – w ikonografii chrześcijańskiej przedstawienie martwego lub zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa niebędącego jeszcze w chwale, lecz ukazującego rany zadane podczas ukrzyżowania.

Chrystus FrasobliwyW
Chrystus Frasobliwy

Chrystus Frasobliwy – w ikonografii chrześcijańskiej jest to przedstawienie rozmyślającej postaci Jezusa Chrystusa w pozycji siedzącej, z głową opartą na dłoni. Na głowie znajduje się korona cierniowa zaś na ciele widoczne są ślady biczowania. Według niektórych autorów ma to być przedstawienie momentu na Golgocie, tuż przed ukrzyżowaniem, choć figurę tę można także interpretować jako symboliczne streszczenie Męki Pańskiej.

Chrystus StarotestamentowyW
Chrystus Starotestamentowy

Chrystus Starotestamentowy – ikonograficzne wyobrażenie Chrystusa jako siwowłosego starca. Zarówno nazwa jak i źródła ikonografii sięgają Starego Testamentu - w widzeniu proroka Daniela Bóg opisany jest jako starzec. Ponieważ formalnie zakazane jest przedstawianie Pierwszej Osoby Trójcy Świętej, czyli Boga Ojca, a mimo to w Biblii wielokrotnie przedstawione jest antropomorficzne Bóstwo, wywnioskowano, że ludziom ukazywał się Syn Boży, czyli Druga Osoba. Dlatego też w ikonografii przy postaci Boskiego Starca występuje imię Jezusa Chrystusa.

Chrystus Ukrzyżowany na palmowym drzewieW
Chrystus Ukrzyżowany na palmowym drzewie

Chrystus Ukrzyżowany na palmowym drzewie – barokowa, drewniana, polichromowana rzeźba Ukrzyżowany na palmowym drzewie z około 1740 roku znajdująca się w zakrystii środkowej kościoła oo. dominikanów w Lublinie.

Czarny ChrystusW
Czarny Chrystus

Czarny Chrystus – wizerunek Jezusa Chrystusa rozpowszechniony wśród chrześcijańskiej czarnej społeczności Afryki i Ameryki Południowej.

Dobry PasterzW
Dobry Pasterz

Dobry Pasterz – tytuł Jezusa Chrystusa, odwołujący się do starotestamentowych obrazów króla bądź Boga jako pasterzy ludu i do określania Jezusa jako pasterza w Nowym Testamencie.

Ecce homoW
Ecce homo

Ecce homo — motyw w sztuce chrześcijańskiej przedstawiający ubiczowanego Chrystusa w koronie cierniowej. Słowa „oto człowiek” miał wypowiedzieć Piłat ukazujący Chrystusa ludowi żydowskiemu.

Graffiti AleksamenosaW
Graffiti Aleksamenosa

Graffiti Aleksamenosa – graffiti wyryte na murze Pałacu Cezarów na Palatynie w Rzymie, uważane za najstarsze znane wyobrażenie ukrzyżowanego Jezusa. Zostało odkryte w 1857 roku. Obecnie jest umieszczone w muzeum Antiquarium Forense e Antiquarium Palatino.

Grupa UkrzyżowaniaW
Grupa Ukrzyżowania

Grupa Ukrzyżowania – w sztukach plastycznych przedstawienie ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa, w asyście postaci biblijnych zgromadzonych pod krzyżem. Klasycznym przykładem tego typu ikonograficznego jest krucyfiks i postacie Marii i Jana Ewangelisty, stojące pod krzyżem. W tego typu przedstawieniach często pojawia się również przedstawienie Marii Magdaleny opłakującej Jezusa.

KrucyfiksW
Krucyfiks

Krucyfiks – znak symboliczny wśród niektórych wyznań chrześcijańskich. Krzyż łaciński z przybitą do niego postacią Jezusa Chrystusa.

Krucyfiks widlastyW
Krucyfiks widlasty

Krucyfiks widlasty, znany także jako krzyż widlasty (Gabelkreuz) lub krzyż morowy (Pestkreuz) – charakterystyczny dla ikonografii średniowiecznej typ krucyfiksu mistycznego powszechnego w rzeźbie doby wczesnego gotyku.

Maiestas DominiW
Maiestas Domini

Maiestas Domini łac., Chrystus na majestacie, ikonograficzne przedstawienie tronującego Jezusa Chrystusa, zwykle w mandorli, w otoczeniu symboli ewangelistów.

Misericordia DominiW
Misericordia Domini

Misericordia Domini – w ikonografii chrześcijańskiej przedstawienie Chrystusa ze śladami męki, stojącego w grobie. Czasem towarzyszy mu Maryja.

Narzędzia Męki PańskiejW
Narzędzia Męki Pańskiej

Narzędzia Męki Pańskiej lub broń Chrystusa – w ikonografii przedmioty, którymi żołnierze rzymscy zadawali ból i rany Jezusowi Chrystusowi oraz niektóre sceny i osoby biorące udział w Męce Pańskiej, a także jej symbole.

Nie rozpaczaj po mnie MatkoW
Nie rozpaczaj po mnie Matko

Nie rozpaczaj po Mnie Matko – ikonograficzny odpowiednik zachodniochrześcijańskiej piety, przedstawiający Chrystusa nagiego, do połowy złożonego w grobie, z zamkniętymi oczyma, pochyloną głową i rękoma ułożonymi w znak krzyża. Za plecami Chrystusa często umieszcza się krzyż z inskrypcjami. Z prawej strony Bogurodzica podtrzymuje i przytula syna. Kompozycja przedstawiająca samego Zbawiciela nosi nazwę „Król Chwały”.

Noli me tangereW
Noli me tangere

Noli me tangere – słowa, które według Ewangelii Jana wypowiedział Jezus do Marii Magdaleny po zmartwychwstaniu. W tym brzmieniu znajdują się w Wulgacie, łacińskim przekładzie Pisma Świętego :Dicit ei Jesus : Noli me tangere, nondum enim ascendi ad Patrem meum : vade autem ad fratres meos, et dic eis : Ascendo ad Patrem meum, et Patrem vestrum, Deum meum, et Deum vestrum.

PantokratorW
Pantokrator

Pantokrator – w ikonografii przedstawienie Jezusa Chrystusa jako władcy i sędziego Wszechświata.

PerizoniumW
Perizonium

Perizonium – drapowana opaska bioder ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa; w ikonografii często przyjmująca rozmaite formy.

PietàW
Pietà

Pietà, w polszczyźnie, poza literaturą specjalistyczną, dominuje pisownia pieta – w sztukach plastycznych przedstawienie Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa.

Sacra ConversazioneW
Sacra Conversazione

Sacra Conversazione – termin funkcjonujący również w formie łacińskiej jako Sacra Conversatio – w nauce o ikonografii chrześcijańskiej wtórnie powstała nazwa tematu obrazów przedstawiających stojącą lub tronującą Matkę Bożą z Dzieciątkiem Jezus w otoczeniu postaci świętych.

Salvator MundiW
Salvator Mundi

Salvator Mundi – w ikonografii tradycyjne przedstawienie Jezusa Chrystusa, który w lewej ręce trzyma jabłko królewskie zaś prawą błogosławi. W późniejszych epokach jabłko było niekiedy zastępowane globem uwieńczonym krzyżem. Wizerunek Salvator Mundi spotyka się zarówno w formach malarskich jak i rzeźbiarskich. Postać Jezusa stoi lub siedzi na tronie.

Traditio LegisW
Traditio Legis

Traditio Legis − w sztukach plastycznych przedstawienie Jezusa Chrystusa, znajdującego się między św. Piotrem i Pawłem i przekazującego Piotrowi prawo prymatu pod postacią zwoju.

Tron ŁaskiW
Tron Łaski

Tron Łaski – przedstawienie ikonograficzne ukazujące Trójcę Świętą. Przez to pojęcie rozumie się przedstawienie, głównie w sztukach plastycznych, w którym Bóg Ojciec trzyma w dłoniach swego Syna ukrzyżowanego. Duch Święty jest ukazywany w postaci gołębicy umieszczanej najczęściej nad krucyfiksem. Także do tego typu ikonograficznego zalicza się wyobrażenia, gdzie Bóg trzyma ciało Chrystusa tuż po zdjęciu z krzyża. Termin „Tron Łaski” wprowadził Franz Xaver Kraus.

Wielki ArcykapłanW
Wielki Arcykapłan

Wielki Arcykapłan – przedstawienie Chrystusa oparte na starotestamentowym proroctwie – skomentowane później w Liście do Hebrajczyków, ukazujące Chrystusa w kapłańskiej odzieży. Ten temat występuje w ikonografii zarówno osobno jak i w połączeniu z innymi symbolicznymi wyobrażeniami jako Król Królów.

Zbawiciel w siłachW
Zbawiciel w siłach

Zbawiciel w siłach – ikonograficzne przedstawienie Chrystusa Pantokratora, który zasiada w centrum ikony na tronie na tle trzech mandorli w formie czerwonego rombu, ciemnobłękitnego owalu i na dole czerwonego kwadratu. Podstawą ikony stały się prorocze wizje Ezechiela i Apokalipsa św. Jana.