WPierwsze przejawy renesansu w Anglii widoczne są dopiero w połowie XVI wieku, początkowo jako pojedyncze, ozdobne detale wprowadzone w okresie późnego gotyku a później w okresie panowania tzw. stylu elżbietańskiego (1558-1603). W sztukach dekoracyjnych tego czasu utrzymywały się jeszcze elementy formalne angielskiego gotyku, łącząc się z nowymi formami włoskiego renesansu, które docierały do Anglii za pośrednictwem Włoch, Niderlandów, Francji i Niemiec. Był więc to styl mieszany, ale o wyraźnej przewadze cech narodowych. "Nowinki" włoskie interpretowane były w sposób dość powierzchowny, świadczący o niezrozumieniu zasad sztuki renesansowej. W XVI w. budownictwo sakralne w okresie reformacji niemal całkowicie zamiera. W dekoracji przeważają motywy zaczerpnięte z wzorników Serlia i Hansa Vredemana de Vries.
WArchitektura renesansu dotarła na tereny Środkowej i Wschodniej Europy z Włoch w XVI wieku. Była to przede wszystkim architektura świecka a budowle sakralne jeszcze przez wiele lat wznoszono w stylu gotyckim. Nowe prądy w sztuce przynieśli mistrzowie często zapraszani na dwory przez możnowładców panujących w tej części Europy.
WPrzełom XV i XVI wieku to w czas zjednoczenia Hiszpanii oraz początek ekspansji na tereny położone w Ameryce Środkowej i Południowej. Budowa nowego państwa i dopływ środków materialnych (złota) to sprzyjający okres dla rozwoju kultury i sztuki.
WNa obszarze Niderlandów, zamieszkanych przez ludność pochodzenia germańskiego i romańskiego, renesans pojawił się dopiero w XVI wieku. Ciągłe walki i niepokoje hamowały gospodarkę i nie sprzyjały rozwojowi architektury. Kierunki napływu nowych prądów, z uwagi na skomplikowaną sytuację polityczną tego regionu, były zróżnicowane. Po zawarciu traktatu utrechckiego w 1579 r. północna część terenu odzyskała niepodległość, a południowa nadal pozostała pod panowaniem hiszpańskim. Ten podział znalazł swoje odbicie w powoli rozwijającym się nowym stylu w architekturze. W prowincjach, które odzyskały wolność i nadal walczyły o jej utrzymanie, bardzo niechętnie odnoszono się do wzorów włoskich i hiszpańskich, dominujących na południu. Jednocześnie trwające prześladowania religijne we Francji i wynikający z nich liczny napływ hugenotów spowodowały na północy przebiegającą powoli adaptację wzorów francuskich.
WArchitektura w Skandynawii przez cały okres renesansu zachowała układ i formę wypracowaną w okresie gotyku. Budowane i przebudowywane w tym okresie zamki mają nadal typową dla średniowiecza formę obronną a renesansowe detale wkomponowane są w bryłę budowli. Architektura renesansu to przede wszystkim budowle wznoszone na zamówienie możnych. Zatem jest to architektura dworska. Obiekty sakralne nadal powtarzają wcześniejsze wzory z niekiedy pojawiającymi się elementami nowego stylu.
WDługotrwała wojna stuletnia zakończona w 1453 r. zrujnowała Francję powodując jego znaczne zacofanie gospodarcze i kulturowe. Karol VII i Ludwik XI skupili się na stopniowej odbudowie nadal średniowiecznego kraju. Dopiero przedsięwzięte przez Karola VIII i Ludwika XII wyprawy na Półwysep Apeniński spowodowały pierwsze zetknięcie się Francji z nowym stylem, który w tym czasie przeżywał we Włoszech swój rozkwit.
WBurghley House — budowla wzniesiona w czasie renesansu angielskiego w Northamptonshire między latami pięćdziesiątymi a osiemdziesiątymi XVI wieku przez pierwszego ministra królowej Elżbiety, wielkiego skarbnika Williama Cecila.
WZamek Doberlug (Dobrilugk) – renesansowy zamek w Doberlug-Kirchhain w Niemczech, w kraju związkowym Brandenburgia, powstały w XVI i rozbudowany w XVII w. na miejscu zsekularyzowanego klasztoru cystersów Dobrilugk.
WDrottningholm – rezydencja królewska na przedmieściach Sztokholmu w Szwecji, zlokalizowana na wyspie Lovön na jeziorze Mälaren, w gminie Ekerö. Znajduje się tu pałac w stylu renesansowym zbudowany w końcu XVII wieku, otoczony barokowym ogrodem. Zachował się tu także XVIII-wieczny budynek teatru, gdzie obecnie mieści się muzeum. W pałacu tym mieszka współczesna szwedzka rodzina królewska. Mimo to jednak znaczna jego część jest udostępniana zwiedzającym.
WHardwick Hall – budynek w hrabstwie Derbyshire zaprojektowany przez Roberta Smythsona po 1590 r.
WLongleat w Wiltshire – najbardziej typowe dla angielskiego renesansu, a zwłaszcza stylu elżbietańskiego są budowle, na których wpływy obce nie wycisnęły zbyt wyraźnego śladu. Takim jest wielki dom Longleat w Wiltshire.
WNowożytna architektura rezydencjonalna w Polsce to reprezentacyjne siedziby biskupie, królewskie czy wielkopańska w postaci zamków, pałaców i dworów. Treści ideowe przekazywane przez tego rodzaju architekturę obfitowały w konteksty religijne, polityczne, historyczne, mitologiczne i astrologiczne. Aplikowano je w postaci przedstawień malowanych i rzeźbionych, o rozmaitej skali i gatunku. Treści najbogatsze i wyrażane największą ilością środków artystycznych zawarte były w wystrojach najokazalszych rezydencji pełnego baroku – Wilanów, pałac Krasińskich w Warszawie. Możnowładców najbardziej czynnych w życiu publicznym upamiętniano głównie w wielkich cyklach plafonowych – Ujazdów, Podhorce, Kielce. Wątek gloryfikacji rodu, czy dynastii wcielenie bardziej pospolite zyskiwał w dekoracji i inskrypcjach bram wjazdowych, portali.
WPlateresco, estilo plateresco, plateresk, tzw. "styl złotniczy" – styl w architekturze nawiązujący do geometrycznej ornamentyki mauretańskiej.
WRatusz w Zurychu – jeden z najważniejszych zabytków miasta Zurych.
WRezydencja królewska w Fontainebleau − dawny pałac królewski usytuowany w Fontainebleau, około 55 kilometrów na południe od historycznego centrum Paryża. Dzieje zamku sięgają XII wieku. W XVI wieku, począwszy od panowania króla Franciszka I, rezydencję kilkukrotnie przebudowywano, dzięki czemu otrzymała obecny renesansowo-manierystyczny wygląd. Z powstaniem tej rezydencji związani byli francuscy malarze reprezentujący tzw. szkołę Fontainebleau oraz elita włoskich architektów, rzeźbiarzy i malarzy. Nieopodal rezydencji znajduje się rozległy ogród, park i Las Fontainebleau, jedno z ulubionych przez francuskich monarchów miejsc do polowania.
WSerliana – okno weneckie, określane czasami jako palladiański motyw – element architektoniczny w postaci zwieńczonego łukiem otworu okiennego oflankowanego dwoma mniejszymi prostokątnymi otworami.
WWaga Miejska w Görlitz – renesansowy budynek mieszczący się przy Dolnym Rynku 14, kończący zabudowę zwaną "Zeile".
WZamek landgrafów heskich w Butzbach – średniowieczny zamek w Butzbach w Niemczech, w kraju związkowym Hesja. Na początku XVII w. rozbudowany i przebudowany w renesansową rezydencję przez landgrafa Hesji-Butzbach Filipa.
WZamek w Narwiliszkach – renesansowy zamek położony w miejscowości Narwiliszki, na południowy wschód od Wilna, wzmiankowany pierwszy raz w 1586 roku.
WZamek w Pardubicach – renesansowy zamek zlokalizowany na skraju historycznego centrum Pardubic w Czechach.
WZamek Śląski położony jest w Śląskiej Ostrawie, dzielnicy miasta Ostrawa, w pobliżu miejsca gdzie do Ostrawicy wpada rzeka Łucyna.