Chrystus (poemat)W
Chrystus (poemat)

Chrystus – poemat Jana Kasprowicza, opublikowany w 1890. W utworze tym poeta po raz pierwszy przeszedł od ukazywania walki dobra ze złem na poziomie życia społecznego na poziom metafizyczny. Poemat jest napisany jedenastozgłoskowcem ułożonym w tercyny, czyli strofy trójwersowe rymowane aba bcb cdc...:

Cisza wieczornaW
Cisza wieczorna

Cisza wieczorna – cykl sonetów Jana Kasprowicza. Pochodzi z tomiku Krzak dzikiej róży z 1898. Cykl składa się z pięciu utworów, które realizują model sonetu tercynowego. Są one napisane dziewięciozgłoskowcem. Rymują się zgodnie z modelem tercyny: aba bcb cdc ded ee.

Hagar (poemat)W
Hagar (poemat)

Hagar – poemat Jana Kasprowicza pochodzący z cyklu Z motywów biblijnych. Utwór oparty jest na motywach biblijnej Księgi Rodzaju. Bohaterką poematu jest Hagar, nałożnica Abrahama i matka Izmaela, wygnana na pustynię na żądanie żony Abrahama, Sary. Poemat jest napisany oryginalną nierównowersową strofą ośmiowersową, rymowaną abcabcca. Wersy są ośmiozgłoskowe i jedenastozgłoskowe, jak też dwuzgłoskowe i trójzgłoskowe.Czemu, samumie, tak wiejesz? Czemu, ty słońce, tak świecisz, Ogniste? Z każdym oddechem w łono żar mi lejesz; Każdym promykiem ogień w wnętrzu niecisz, A oczy moje ćmą zachodzą, mgliste, Choć w okół światło rzęsiste Siejesz.

Judyt (poemat)W
Judyt (poemat)

Judyt – poemat Jana Kasprowicza, pochodzący z cyklu Z motywów biblijnych. Utwór jest napisany zasadniczo dziewięciozgłoskowcem ujętym w strofy ośmiowersowe rymowane abbabacc. Tylko ostatni wers w strofie jest trzynastozgłoskowy. Poemat odwołuje się do biblijnej Księgi Judyty. Bohaterką jest Judyta, która uwolniła swój naród od zagrożenia ze strony Asyryjczyków pod wodzą Holofernesa.— »O spiesz się, Abro! rozczesz włosy! Kosztowną nardu zlej je wonią, W błyszczące pukle zwiń nad skronią, Z tyłu w dwie ciężkie zapleć kosy! Nim słońce zgaśnie, zanim zronią Górskie jałowce srebrne rosy, Trzeba nam rzucić bramy miasta: Co męże nie zdołają, wykona niewiasta...

Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynachW
Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach

Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach – cykl liryczny Jana Kasprowicza, składający się z czterech sonetów. Utwory te są napisane dziewięciozgłoskowcem. Rymują się kolejno abba baab ccd eed, abba abba ccd eed, abba abba ccd eed i abba abba ccd eed.

Mojżesz (Kasprowicz)W
Mojżesz (Kasprowicz)

Mojżesz – cykl sonetów Jana Kasprowicza należący do dłuższego cyklu Z motywów biblijnych. Utwór jest poświęcony osobie żydowskiego prawodawcy Mojżesza, który wyzwolił swój naród z niewoli egipskiej, przeprowadził go w cudowny sposób przez Morze Czerwone i pustynię i doprowadził do Ziemi Obiecanej. Cykl składa się z ośmiu utworów poprzedzonych mottami z Pięcioksięgu Mojżeszowego. Sonety są pisane jedenastozgłoskowcem. Rymują się abba abba cdc dcd, abba abba cdd ece, abba abba cdd cee, abba abba cdc dee i abba abba cde cde.U stóp cysterny, wsparty o jej kraniec, Kiedy południe żywym ogniem pali, W cieniu kokosów i w powiewie fali Chłodzi swe ciało i swą myśl, wygnaniec.I, zapatrzony w drżących blasków taniec, Co przez liść cisną w słonecznej się dali, Zda się sam płonąć: snać mu głąb krysztali Przeczucie szczęścia, złotych skier kaganiec.Wtem go z marzenia zbudzi rozgwar głośny: Dziewki, pragnące napoić swe trzody, Ciżba pastuchów odgania od wody...I wstanie, gromiąc kłótliwych nie w porę, Napełni żłoby, a za czyn miłosny Bierze w nagrodę uroczą Seforę...

Rebeka (poemat)W
Rebeka (poemat)

Rebeka – poemat Jana Kasprowicza, pochodzący z cyklu Z motywów biblijnych, podobnie jak utwory o Mojżeszu i Judycie. Utwór jest napisany strofą saficką, czyli zwrotką czterowersową złożoną z trzech wersów jedenastozgłoskowych i jednego pięciozgłoskowego, rymowaną abab. Utwór jest oparty na biblijnej Księdze Rodzaju. Opowiada o tym, jak Eliezer wyprawił się w poszukiwaniu żony dla Izaaka.Lecz nim pożegnam świat i ludzkie sprawy, Nim rzucę gniazdo, gdzie się trud wylęga, Gdzie o kęs miejsca z wrogiem przebój krwawy Życie rozprzęga,Niech uspokoi twoja mnie przysięga, Żem szczęście syna w zacną oddał pieczę, Stokroć pewniejszą, niż stali potęga — Tarcze i miecze...

Samson (poemat Jana Kasprowicza)W
Samson (poemat Jana Kasprowicza)

Samson – poemat Jana Kasprowicza z cyklu Z motywów biblijnych. Utwór stanowi literackie opracowanie historii przedstawionej w Księdze Sędziów ze Starego Testamentu. Tytułowym bohaterem jest izraelski wojownik, siłacz Samson, który w pojedynkę zwyciężał Filistynów, uzbrojony jedynie w oślą szczękę. Nadludzka siła herosa brała się z jego nigdy niestrzyżonych włosów. Kiedy nieopatrznie zdradził on swój sekret podstępnej Dalili, w której się zakochał, został pojmany i oślepiony, a następnie zmuszony do niewolniczej pracy. Prześladowcy sadzili, że pokonany, ślepy mocarz jest już dla nich niegroźny. Nie zauważyli jednak, że podczas pobytu w niewoli włosy Samsona odrosły, a wraz z nimi powróciła jego wielka siła. Kiedy bohater poczuł w sobie dawną moc, przewrócił kolumny podtrzymujące strop w świątyni Dagona, gdzie był przetrzymywany i zginął pod gruzami wraz ze swoimi wrogami. Poemat Kasprowicza jest napisany przy użyciu strofy dziewięciowersowej, rymowanej abbabccca, układanej zasadniczo dziewięciozgłoskowcem. Tylko dwa wersy w każdej zwrotce różnią się od innych pod względem długości, czwarty ośmiozgłoskowy i ostatni, pięciozgłoskowyA gdzież ów ślepiec? Hej, na chwilę Niechaj przestanie kręcić żarna; Niech kaźń porzuci, co go, czarna, Więzi w podwójnej mogile; Niechaj drużyna ta ofiarna, Co święci uczty czar dziękczynny, Skosztuje pieśni miodopłynnéj: Pieśń nieci w sercu żywot inny, Skrę w każdej żyle!...

Z motywów biblijnych (cykl Kasprowicza)W
Z motywów biblijnych (cykl Kasprowicza)

Z motywów biblijnych – cykl poematów Jana Kasprowicza, oparty na historiach z różnych ksiąg Biblii. Cykl składa się z siedmiu części: Niebo i ziemia, Hagar, Rebeka, Mojżesz, Samson, Judyt i Baltazar. Cykl pochodzi z wczesnej fazy twórczości poety, podobnie jak cykl sonetów Z chałupy.

Z więzieniaW
Z więzienia

Z więzienia – cykl sonetów Jana Kasprowicza, składający się z trzydziestu dziewięciu utworów. Stanowi on zapis autentycznych przeżyć autora, który w 1887 został skazany na pół roku więzienia za działalność socjalistyczną. Kasprowicz ułożył swój cykl jedenastozgłoskowcem, najbardziej tradycyjnym wzorcem metrycznym tego gatunku, choć w innych cyklach Z chałupy i Cisza wieczorna używał odpowiednio dziesięciozgłoskowca i dziewięciozgłoskowca.