Magistrala komunikacyjnaW
Magistrala komunikacyjna

Magistrala komunikacyjna, magistrala – zespół linii przenoszących sygnały oraz układów wejścia-wyjścia służących do przesyłania sygnałów między połączonymi urządzeniami w systemach mikroprocesorowych.

Szyna adresowaW
Szyna adresowa

Szyna adresowa – połączenie między jednostką centralną (CPU) a pamięcią lub urządzeniem z interfejsem typu MMIO służące do przekazywania adresów fizycznych, z których jednostka centralna będzie wykonywała odczyty lub do których będzie realizowała zapisy danych.

Szyna danychW
Szyna danych

Szyna danych – część magistrali komunikacyjnej odpowiedzialna za transmisję właściwych danych, w odróżnieniu od danych adresowych czy sygnałów sterujących. Podział taki ma sens jedynie dla magistral, w których taka część jest wydzielona, czyli na ogół dla magistral równoległych.

Szyna sterującaW
Szyna sterująca

Szyna sterująca – połączenie między jednostką centralną (CPU) a pamięcią oraz układem wejścia-wyjścia, którym przesyłane są sygnały z mikroprocesora, określające jaki rodzaj operacji ma wykonać układ współpracujący. Najczęściej spotykanymi liniami sterującymi są:Read – pojedyncza linia określająca, gdy aktywna, że procesor będzie odczytywał dane z urządzenia. Write – pojedyncza linia określająca, gdy aktywna, że procesor będzie zapisywał dane do urządzenia. Byte enable – grupa linii, które określają rozmiar przesyłanych danych.

1-WireW
1-Wire

1-Wire – interfejs elektroniczny, jak również i protokół komunikacyjny pomiędzy urządzeniami. Jego nazwa wywodzi się z faktu, że do komunikacji używana jest tylko jedna linia danych. Odbiornik może być zasilany bezpośrednio z linii danych, wykorzystując zasilanie pasożytnicze, co jest zaletą tego interfejsu. Odbiornik wyposażony jest w kondensator o pojemności 800 pF, który jest ładowany z linii danych – następnie energia w nim zgromadzona używana jest do zasilania odbiornika.

Accelerated Graphics PortW
Accelerated Graphics Port

AGP – zmodyfikowana magistrala PCI opracowana przez firmę Intel, zaprojektowana do obsługi kart graficznych. Jest to 32-bitowa magistrala PCI zoptymalizowana do szybkiego przesyłania dużych ilości danych pomiędzy pamięcią operacyjną a kartą graficzną. Wyparta została przez szybszą „magistralę” PCI Express.

ADB (standard łącza szeregowego)W
ADB (standard łącza szeregowego)

ADB, właściwie Apple Desktop Bus – magistrala do podłączania urządzeń peryferyjnych w komputerach firmy Apple od 1986 do 1998 r. kiedy to zastosowano porty USB. Magistrala ADB przeznaczona była do przyłączania urządzeń o niskiej szybkości przesyłu danych, do 154 Bps. Możliwe było obsłużenie do 16 urządzeń, przy czym Apple zalecało podłączanie góra 3, na odległość do 5 m, kablem o pojemności nie większej od 100 pF/m.

Apple Desktop BusW
Apple Desktop Bus

Apple Desktop Bus (ADB) – starszy technologicznie port szeregowy w de facto standardzie ADB służący do podłączania do komputera urządzeń peryferyjnych niskiej szybkości. Wykorzystywany był głównie na platformie Apple Macintosh. Wprawdzie sprzęt korzystający z łączy ADB jest nadal dostępny, lecz Apple nie oferuje dla niego wsparcia od roku 1999. Gniazdo zastosowane w złączu to mini-DIN.

AS-InterfaceW
AS-Interface

AS-Interface – otwarty standard sieci przemysłowej stosowany w automatyce przemysłowej.

ATA (technologia)W
ATA (technologia)

ATA – 16-bitowy interfejs systemowy w komputerach klasy PC i Amiga przeznaczony do komunikacji z dyskami twardymi, zaproponowany w 1983 r. przez firmę Compaq i wprowadzony w ich komputerach, we współpracy z Western Digital, w 1986 r. pod nazwą IDE. Nazwa ta pochodzi od innowacyjnego podejścia Western Digital do sterowania dyskiem twardym, czyli zintegrowania go z kontrolerem – wcześniej kontrolery dysków były umieszczane na kartach rozszerzeń montowanych w sloty magistrali ISA. Od 2003 roku standard ten jest określany jako Parallel ATA lub w skrócie PATA, aby uniknąć jego pomylenia ze standardem SATA.

BluetoothW
Bluetooth

Bluetooth // – standard bezprzewodowej komunikacji krótkiego zasięgu pomiędzy różnymi urządzeniami elektronicznymi, takimi jak klawiatura, komputer, laptop, palmtop, smartfon i wieloma innymi.

Extended Industry Standard ArchitectureW
Extended Industry Standard Architecture

EISA - magistrala komunikacyjna zaprojektowana specjalnie dla 32-bitowych komputerów wyposażonych w 80386. Aby zapewnić jej kompatybilność z szyną ISA, taktowana jest zegarem 8,33 MHz. Dość duża prędkość transmisji danych jest nie tyle rezultatem częstotliwości taktowania, co szerokości szyny. Magistrala EISA obsługuje standard Plug&Play w przeciwieństwie do swojej poprzedniczki - ISA.

FireWireW
FireWire

FireWire – standard łącza szeregowego umożliwiającego szybką komunikację i synchroniczne usługi w czasie rzeczywistym. Opracowany w roku 1995 dla komputerów osobistych i cyfrowych urządzeń optycznych. Rozwijany, do 2013 r. przez firmę Apple Inc. Jest zdefiniowany w dokumencie IEEE 1394.

Host Bus AdapterW
Host Bus Adapter

W terminologii komputerowej HBA to kontroler (mostek) umożliwiający komunikację pomiędzy szyną systemową komputera, a inną szyną lub kanałem komunikacyjnym. Mówiąc prościej HBA łączy komputer z siecią lub urządzeniami pamięci masowych.

IEEE-488W
IEEE-488

IEEE-488 – nazwa interfejsu, łącza o krótkim zasięgu, wykorzystywanego w automatycznych systemach pomiarowych. IEEE-488 jest również znane jako GPIB, IEC 625 Bus i HP-IB.

Industry Standard ArchitectureW
Industry Standard Architecture

Industry Standard Architecture – standard magistrali oraz złącza kart rozszerzeń dla komputerów osobistych, wprowadzona w wersji ośmiobitowej, w 1981 roku wraz z wprowadzeniem komputerów IBM PC obsługiwanych przez procesory z ośmiobitową zewnętrzną szyną danych Intel 8088. Magistrala została rozszerzona do standardu 16 bitowego w komputerach IBM PC/AT wyposażonych w procesor Intel 80286. Magistrala w wersji 16 bitowej była zgodna z 8 bitową, ale większa szybkość taktowania mogła powodować niepoprawność działania kart rozszerzeń.

M.2W
M.2

M.2 – złącze dla kart rozszerzeń zaprojektowane zostało jako szybszy i bardziej kompaktowy następca interfejsu mSATA. Oferuje większą wydajność niż standardy SATA III oraz mSATA. Prędkość transmisji danych w przypadku M.2 jest w stanie osiągnąć 4 GB/s dzięki wykorzystaniu magistrali PCI Express, a dokładnie 4 torów wersji trzeciej tej magistrali, czyli PCIe 3.0 x4 lub 8 GB/s dzięki użyciu 4 torów czwartej wersji, czyli PCIe 4.0 x4.

Micro Channel ArchitectureW
Micro Channel Architecture

Microchannel – 16- i 32-bitowa magistrala skonstruowana przez IBM specjalnie dla komputerów PS/2 z procesorami 80386DX. Taktowana jest zegarem 10 MHz i z tego względu niekompatybilna z kartami typu ISA. Architekturę MCA wprowadzono w 1987 roku i utraciła znaczenie po dekadzie, gdy została zastąpiona przez magistralę lokalną PCI. Magistrala była pierwotnie 32-bitowa, ale wspierała też tańsze rozwiązania z szyną 16-bitową.

MiniPCIW
MiniPCI

MiniPCI – magistrala komunikacyjna służąca do przyłączania urządzeń do płyty głównej w komputerach przenośnych.

NVM ExpressW
NVM Express

NVM Express (NVMe) lub Non-Volatile Memory Host Controller Interface Specification (NVMHCIS) – otwarta specyfikacja logicznego interfejsu urządzenia, która umożliwia dostęp do pamięci trwałej poprzez magistralę PCI Express (PCIe). NVM oznacza pamięć nieulotną, która zwykle jest pamięcią typu flash w postaci dysków półprzewodnikowych (SSD). NVM Express, jako logiczny interfejs urządzenia, został zaprojektowany od podstaw tak, aby wykorzystywać niskie opóźnienia i wewnętrzną równoległą budowę pamięci masowych opartych na pamięciach flash, co odzwierciedla wielowątkowość współczesnych procesorów, systemów oraz aplikacji.

PCI ExpressW
PCI Express

PCI Express, oficjalny skrót PCIe – połączenie Point-to-Point (podobnie jak HyperTransport) pozwalające na przesyłanie danych z dużą prędkością, instalację kart rozszerzeń na płycie głównej. Zastąpiło ono magistrale PCI oraz AGP. Istnieje możliwość wyprowadzenia interfejsu PCIe na zewnątrz, co zostało zastosowane m.in. w komputerach IBM 2827 EC12.

PCI-XW
PCI-X

PCI-X – rozszerzenie znanego standardu magistrali PCI, wykorzystywane najczęściej w konstrukcjach systemów serwerowych.

Peripheral Component InterconnectW
Peripheral Component Interconnect

PCI – magistrala komunikacyjna służąca do przyłączania kart rozszerzeń do płyty głównej w komputerach klasy PC.

S-100 (magistrala komunikacyjna)W
S-100 (magistrala komunikacyjna)

S-100 – debiutująca w 1974 roku magistrala komunikacyjna łącząca zgodne z nią karty rozszerzeń, nieoficjalny standard w komputerach osobistych przed powstaniem IBM PC. W odróżnieniu od późniejszych ISA, VLB i kolejnych była tylko standardem dotyczącym rodzaju stosowanego złącza. W komputerze Altair 8800 płyta bazowa nie miała układów elektronicznych, były na niej jedynie połączone równolegle gniazda magistrali S-100, układ procesora był na jednej z kart.

SCSIW
SCSI

SCSI – równoległa magistrala danych przeznaczona do przesyłania danych między urządzeniami.

Serial ATAW
Serial ATA

Serial ATA – szeregowa magistrala komputerowa, opracowana i certyfikowana przez SATA-IO, służąca do komunikacji pomiędzy adapterami magistrali hosta (HBA) a urządzeniami pamięci masowej, takimi jak dyski twarde, SSD, napędy optyczne i taśmowe. SATA jest bezpośrednim następcą równoległej magistrali ATA.

Thunderbolt (złącze komputerowe)W
Thunderbolt (złącze komputerowe)

Thunderbolt – standard przewodów, złączy i protokołów służących do łączenia różnych urządzeń elektronicznych. Złącze pozwala na przesyłanie danych z prędkością do 10 Gb/s, z możliwością późniejszego zwiększenia do 100 Gb/s w przyszłości. Chociaż aktualnie w sprzedaży nie ma nośników, które obsłużyłyby taką prędkość, teoretycznie przy 10 Gb/s pełnometrażowy film zapisany w standardzie Blu-Ray można przesłać w 30 sekund. Standard z założenia jest następcą popularnych magistral, takich jak USB, FireWire czy HDMI, powstał z połączenia DisplayPort i wyprowadzonej na zewnątrz magistrali PCI Express x4, co umożliwia podłączanie za jego pomocą typowych kart rozszerzeń, kontrolerów RAID czy monitorów. Teoretycznie jeden kabel światłowodowy w standardzie Thunderbolt mógłby zastąpić 50 kabli miedzianych, na przykład podczas kręcenia filmu. Demonstracja technologii Light Peak odbyła się 23 września 2009 podczas Intel Developer Forum. Technologia została wyprodukowana przez firmę Intel we współpracy z Apple Inc. Intel rozpoczął dystrybucję Thunderbolt na początku 2011. Początkowo port Thunderbolt można było znaleźć w MacBookach Pro, MacBookach Air oraz w komputerach iMac i Mac Mini. W 2012 roku trafił do pecetów jako wyposażenie platformy Centrino „Chief River”. Acer i Lenovo jako pierwsi producenci pecetów wprowadzili Thunderbolt w swoich komputerach w takich modelach jak Aspire S5 oraz ThinkPad S430 i T430s. Również najwięksi producenci płyt głównych tacy jak Intel, Asus i MSI wprowadzili do oferty modele z portami Thunderbolt. W czerwcu 2013 roku Intel zaprezentował standard Thunderbolt 2 o przepustowości 20 Gbps i obsługujący strumieniowanie wideo w standardzie 4K.

USBW
USB

USB, uniwersalna magistrala szeregowa – komputerowe złącze komunikacyjne zastępujące stare porty szeregowe i porty równoległe. Zostało opracowane przez firmy Microsoft, Intel, Compaq, IBM i DEC.

USB-CW
USB-C

USB-C lub USB Typ C – komputerowe złącze komunikacyjne USB, które w zależności od wersji standardu USB ma od 12 do 24 podłączonych pinów i charakteryzuje się horyzontalnym, symetrycznym i „obustronnym” rodzajem złącza.

VESA Local BusW
VESA Local Bus

VESA Local Bus – 32-bitowa szyna danych opracowana przez VESA.

VHDCIW
VHDCI

VHDCI - 68-pinowe złącze, które zostało wprowadzone w dokumencie SPI-3 standardu SCSI-3. Złącze VHDCI jest bardzo małe, dlatego można zamieścić nawet cztery złącza w jednej karcie zajmującej jeden slot. Kable VHDCI zostały również użyte przez firmę NVidia jako zewnętrzne PCI Express.