WAntybiotyki – naturalne wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów, które działając wybiórczo w niskich stężeniach wpływają na struktury komórkowe lub procesy metaboliczne innych mikroorganizmów, hamując ich wzrost i podziały. Antybiotyki są przedmiotem badań auksanografii, stosuje się je jako środki w leczeniu wszelkiego rodzaju zakażeń bakteryjnych. Bywają także używane profilaktycznie w zapobieganiu zakażeniom bakteryjnym w przypadku osłabienia odporności, na przykład neutropenii, a także w profilaktyce bakteryjnego zapalenia wsierdzia.
WAntracymycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk odkryty w 2013 roku w bakteriach z rodzaju Streptomyces, wydobytych z osadów podmorskich u wybrzeża Kalifornii. Według wstępnych testów (2013) antybiotyk może być skuteczny w walce z laseczką wąglika.
WJonofory – organiczne związki chemiczne zdolne do transferu jonów przez fazę hydrofobową rozdzielającą dwie fazy wodne. Termin antybiotyki jonoforowe jest stosowany do tych jonoforów, które wykazują działanie bakteriobójcze. Właściwości antybiotyczne jonoforów wynikają z ich zdolności do transportu jonów przez błony lipidowe komórek lub organelli. Jony, które nie mogą swobodnie przemieszczać się przez dwuwarstwy lipidowe, są transportowane w postaci kompleksów, w których jonofor pełni rolę „gospodarza”, a jon rolę „gościa”.
WBacytracyna – mieszanina organicznych związków chemicznych z grupy antybiotyków polipeptydowych wytwarzanych przez pewne szczepy Bacillus subtilis lub Bacillus licheniformis. Głównymi składnikami są bacytracyny A, B1, B2 i B3. Wykazują działanie bakteriobójcze wobec bakterii Gram-dodatnich. Nie działają na Pseudomonas aeruginosa i Enterobacteriaceae.
WChloramfenikol – antybiotyk o działaniu bakteriostatycznym wobec szeregu bakterii G- i G+, a także riketsji, mykoplazm, chlamydii i innych. Pierwotnie wyizolowany w 1947 roku przez Paula Burkholdera i współpracowników z produktów Gram-dodatnich bakterii Streptomyces venezuelae. Można go również uzyskać syntetycznie.
WCykloheksymid – organiczny związek chemiczny, antybiotyk o działaniu przeciwgrzybicznym produkowany przez promieniowce Streptomyces griseus, inhibitor biosyntezy białek u organizmów eukariotycznych.
WCykloseryna – antybiotyk stosowany w leczeniu gruźlicy. Hamuje wbudowywanie D-alaniny w strukturę ściany i błony komórkowej w komórkach bakterii. Działa na bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie oraz na prątki tbc. Działaniem niepożądanym jest działanie na OUN – może powodować psychozy, drgawki itp.
WDapson, 4,4′-sulfonylodianilina – organiczny związek chemiczny z grupy sulfonów, zawierający 2 reszty aniliny przyłączone w pozycji para. Stosowany jako antybiotyk w leczeniu trądu, profilaktyce malarii, pneumocystozy oraz leczeniu choroby Dühringa, choroby Leśniowskiego-Crohna oraz nawracającego zapalenia chrząstek.
WEster metylowy monenzyny A − organiczny związek chemiczny, syntetyczna pochodna naturalnego antybiotyku jonoforowego monenzyny A.
WEtionamid – organiczny związek chemiczny, lek przeciwgruźliczy, działający nawet na prątki odporne na rimifon i streptomycynę. Podawany najczęściej doustnie.
WFosfomycyna – fosforoorganiczny związek chemiczny z grupy fosfonianów. Jest antybiotykiem. Występuje naturalnie, został wyizolowany z różnych szczepów Streptomyces, będący pochodną kwasu fosfonowego.
WGeldanamycyna (GA) – benzochinonowy antybiotyk ansamycynowy, wiążący i hamujący białko szoku cieplnego Hsp90. Białka regulowane przez Hsp90 odgrywają istotną rolę w regulacji cyklu komórkowego, wzrostu komórki, jej przeżycia, apoptozy, angiogenezy i tumorogenezy.
WGryzeofulwina – organiczny związek chemiczny, antybiotyk przeciwgrzybiczy. Mechanizm działania polega na negatywnym oddziaływaniu na jądro komórkowe grzyba oraz hamowaniu syntezy chityny co prowadzi do uszkodzenia ściany komórkowej grzybów. Gryzeofulwinę stosuje się w infekcjach grzybiczych skóry, paznokci i włosów. Lek podaje się w tabletkach gdy leczenie preparatami do użytku zewnętrznego zawiodło.
WKapreomycyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy cyklicznych polipeptydów, bakteriostatyczny antybiotyk polipeptydowy, stosowany w leczeniu gruźlicy.
WKlofazymina – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna fenazyny, antybiotyk stosowany w leczeniu trądu.
WKwas fusydynowy, kwas fusydowy – organiczny związek chemiczny, naturalny antybiotyk bakteriostatyczny o budowie steroidowej. Mechanizm jego działania polega na hamowaniu syntezy białka bakterii.
WLinezolid – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, syntetyczny antybiotyk z grupy oksazolidynonów stosowany w infekcjach wywołanych przez wielolekooporne szczepy bakterii wliczając paciorkowce i gronkowca złocistego: MRSA, a w szczególności VRSA.
WMupirocyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk wytwarzany przez Pseudomonas fluorescens. Zaliczana jest do grupy antybiotyków działających miejscowo, gdyż bardzo szybko rozkładana jest w organizmie do nieczynnego metabolitu, a przez skórę wchłania się bardzo wolno.
WNatamycyna – organiczny związek chemiczny należący do antybiotyków polienowych. Otrzymywany z hodowli bakterii z rodzaju Streptomyces, np. S. natalensis lub S. chattanoogensis.
WNizyna – policykliczny peptyd składający się z 34 aminokwasów. Nizyna wytwarzana jest w procesie fermentacji przez bakterie kwasu mlekowego Lactococcus lactis. Zalicza się do bakteriocyn, jest antybiotykiem.
WNonaktyna – organiczny związek chemiczny, makrocykliczny poliester produkowany przez różne szczepy bakteryjne z rodzaju Actinomyces. Nonaktyna jest antybiotykiem jonoforowym należącym do grupy naktyn. Cząsteczka tego związku zbudowana jest z czterech cząsteczek kwasu nonaktynowego o przemiennej konfiguracji absolutnej R i S.
WNowobiocyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk. Ma postać białego, krystalicznego proszku, rozpuszczalnego w wodzie i etanolu. Jest stosowany w przypadkach zakażenia niektórymi gronkowcami – wrażliwy na nowobiocynę jest np. S. epidermidis, zaś S. saprophyticus przeciwnie.
WOksazolidynony – grupa wielofunkcyjnych organicznych związków chemicznych, zawierających szkielet 1,3-oksazolidyn-2-onu. Wiele z nich wykazuje działanie bakteriostatyczne.
WProtionamid – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna tiomocznika, bakteriobójczy antybiotyk, podawany w formie proleku, stosowany w leczeniu gruźlicy oraz trądu.
WPuromycyna – antybiotyk otrzymywany z grzybów Streptomyces alboniger. Jest inhibitorem translacji.
WRetapamulina – organiczny związek chemiczny, antybiotyk, pochodna pleuromutyliny, stosowany miejscowo w zakażeniach skóry.
WRistocetyna - antybiotyk otrzymywany z Nocardia lurida dawniej stosowany w terapii zakażeń gronkowcowych. Obecnie nie używa się go w terapii klinicznej ze względu na toksyczność. Powoduje aglutynację płytek krwi i następowe krzepnięcie krwi. Te objawy uboczne wykorzystuje się w badaniach in vitro, na przykład do diagnozowania choroby von Willebranda czy zespołu Bernarda-Souliera. Aglutynacja płytek krwi spowodowana ristocetyną może zachodzić tylko przy obecności dużej ilości multimerów czynnika von Willebranda. Z chwilą gdy w badanej próbce nie ma wystarczającej ilości czynnika nie uzyskuje się krzepnięcia.
WSalinomycyna – organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego wyizolowany w 1974 roku ze szczepu Streptomyces albus. Wykazuje silne działanie antybakteryjne, kokcydiostatyczne oraz przeciwnowotworowe.
WSalwarsan – nazwa handlowa arsfenaminy, arsenoorganicznego związku chemicznego, będącego pierwszym syntetycznym środkiem bakteriobójczym.
WSpektynomycyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego, wytwarzany przez Streptomyces spectabilis, antybiotyk z grupy aminocyklitoli, stosowany w leczeniu rzeżączki.
WStaurosporyna (AM-2282) – organiczny związek chemiczny, naturalny antybiotyk wyizolowany w 1977 roku z bakterii Streptomyces staurosporeus. Z podwójnym indolowym pierścieniem był pierwszym poznanym z ponad 50 alkaloidów o takiej budowie. Struktura staurosporyny została określona metodami krystalografii rentgenowskiej w 1994 roku.
WTeryzydon – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, antybiotyk powstały przez połączenie dwóch cząsteczek cykloseryny, stosowany w leczeniu gruźlicy.
WTretynoina, kwas retinowy – organiczny związek chemiczny, metabolit retinolu. Wykazuje działanie złuszczające, hamuje rogowacenie naskórka oraz przemianę tkanki prawidłowej w tkankę zmienioną chorobowo. Zmniejsza wytwarzanie prostaglandyn E2, kolagenazy oraz łoju wskutek zahamowania wzrostu i czynności gruczołów łojowych. Pobudza prawidłową czynność mitotyczną skóry, zwiększa proliferację i rozluźnienie naskórka w obrębie czopów łojowych, doprowadzając w ten sposób do ich opróżnienia. Końcowym efektem jest powstanie nowego naskórka w miejscu zmian chorobowych.
WTrichostatyna A (TSA) - związek organiczny z grupy kwasów hydroksamowych. W komórkach żywych trichostatyna A hamuje działanie deacetylazy histonowej (HDAC). Hamuje cykl komórkowy komórek eukariotycznych w początkowej fazie. Antybiotyk antygrzybowy o działaniu cytostatycznym i proróżnicującym w stosunku do komórek ssaczych.
WTriklosan – aromatyczny organiczny związek chemiczny z grupy chlorowanych fenoli, stosowany jako środek przeciwgrzybiczy, bakteriostatyczny i bakteriobójczy.