WKamica nerkowa (moczowa) – choroba polegająca na powstawaniu złogów w nerkach lub drogach moczowych na skutek wytrącania się związków chemicznych stanowiących prawidłowe lub patologiczne składniki obecne w moczu.
WKaszak – torbiel zastoinowa, tworząca się w obrębie mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Częsta jest na skórze głowy, tułowia, na mosznie i wargach sromowych większych. Jest to guz lub guzek koloru cielistego z lekko żółtym zabarwieniem, średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Spoistość kaszaka jest różna, od zmian miękkich do umiarkowanie twardych; ma gładką powierzchnię i jest przesuwalny wobec podłoża. Często widoczny jest na jego powierzchni ciemny punkt wskazujący na zaczopowany przewód mieszka włosowego. Zawartość torbieli wydostaje się samoistnie wskutek jej pęknięcia lub przez wyciśnięcie zmiany, jest żółtawa i o specyficznym zapachu, a w przypadku stanu zapalnego ropna i niekiedy cuchnąca. Kaszak może ulec nadkażeniu bakteryjnemu i wywołać zmiany zapalne w otaczających tkankach.
WŁagodny rozrost gruczołu krokowego – choroba występująca u mężczyzn i związana głównie z rozrostem (rozplemem) komórek gruczołowych i komórek podścieliska gruczołu krokowego, a w mniejszym stopniu przerostem komórek, powodująca zwężenie drogi odpływu moczu. Uważa się, że występuje u ponad 50% mężczyzn w wieku powyżej 60. roku życia i z wiekiem częstość jej występowania wzrasta. Pojęcie przerost prostaty jest z patomorfologicznego punktu widzenia pojęciem błędnym, ponieważ przerost oznacza powiększenie tkanki lub narządu na skutek powiększenia poszczególnych komórek, bez zwiększenia ich liczby, natomiast rozrost zupełnie odwrotnie – powiększenie tkanki lub narządu na skutek zwiększenia liczby komórek, czego przykładem jest właśnie rozrost gruczołu krokowego.
WMikropenis – wada rozwojowa zewnętrznych męskich narządów płciowych polegająca na wykształceniu u osoby z kariotypem 46XY prawidłowego prącia, o prawidłowej funkcji, lecz o długości w stanie wzwodu mniejszej o co najmniej 2,5 odchylenia standardowego od średniej długości prącia, czyli mniejszy niż około 7 cm. Przyczyną jest niedobór androgenów w drugiej fazie rozwoju narządów płciowych. Leczenie polega na hormonoterapii.
WMoczówka prosta – choroba, w której na skutek niezdolności do zagęszczania moczu dochodzi do wydalania bardzo dużych ilości rozcieńczonego moczu. Spowodowana jest bezwzględnym lub względnym niedoborem wazopresyny, bądź niewrażliwością tkanek na jej działanie. Objawia się przymusem picia dużej ilości płynów (polidypsja), postępującym odwodnieniem, upośledzeniem krążenia i ciężką hipernatremią. Ilość produkowanego moczu wynosić może od 5 do nawet 25 litrów dziennie.
WNasieniak – najczęstszy germinalny nowotwór złośliwy jądra. Guz o identycznej budowie w jajniku nosi nazwę rozrodczaka. Jest to nowotwór złośliwy, szybko dający przerzuty do węzłów chłonnych zaotrzewnowych, a następnie do innych narządów: płuc, wątroby, mózgu, kości. Jednak ze względu na znaczną chemiowrażliwość i promienioczułość, jest to też jeden z nielicznych guzów litych, w którym istnieje szansa wyleczenia pacjenta nawet w przypadku zaawansowanej choroby. Jednym z najbardziej znanych pacjentów, którzy chorowali na nasieniaka był amerykański kolarz Lance Armstrong.
WOdpływ pęcherzowo-moczowodowy – stan w którym dochodzi do cofania się moczu z pęcherza moczowego do moczowodów i nerek.
WOstre uszkodzenie nerek (AKI), dawniej ostra niewydolność nerek (ARF) – stan nagłego pogorszenia funkcji nerek, definiowany według KDIGO 2012 jako:wzrost stężenia kreatyniny w surowicy o ≥ 0,3 mg/dl w czasie 48 godzin 1,5 wzrost stężenia kreatyniny w czasie 7 dni diureza utrzymująca się na poziomie <0,5 ml/kg/h przez co najmniej 6 godzin.
WPrzerost łechtaczki – stan, w którym łechtaczka jest niefizjologicznie dużej wielkości. Klitoromegalia nie powinna być mylona z fizjologicznym stanem powiększenia objętości narządu wskutek pobudzenia seksualnego, czyli erekcji łechtaczki. Przerost łechtaczki zazwyczaj towarzyszy innym wrodzonym anomaliom budowy zewnętrznych narządów płciowych.
WPrzewlekła choroba nerek, PChN – wieloobjawowy zespół chorobowy, który jest następstwem zmniejszenia się liczby czynnych nefronów wskutek procesu toczącego się w miąższu nerki. Według definicji KDIGO 2012 jest to utrzymująca się ponad 3 miesiące nieprawidłowość budowy lub czynności nerki mające znaczenie dla zdrowia. Szacuje się że dotyka ona nawet 600 milionów ludzi na całym świecie, w tym około 4,3 mln w Polsce, można więc uznać, że jest to choroba cywilizacyjna.
WRak gruczołu krokowego, rak prostaty, rak stercza – pierwotny nowotwór złośliwy gruczołu krokowego pochodzenia nabłonkowego. Jest to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych u ludzi, pod względem zapadalności u mężczyzn ustępujący jedynie rakowi płuca. Najczęstszym podtypem histopatologicznym jest gruczolakorak zrazikowy. Do czynników ryzyka rozwoju choroby zalicza się wiek, wywiad rodzinny obciążający w kierunku tego nowotworu oraz przynależność rasową i etniczną. Wczesny rak stercza nie daje żadnych objawów, natomiast jeśli one występują, to są podobne do objawów łagodnego rozrostu tego gruczołu i obejmują bolesne oddawanie moczu, w tym uczucie pieczenia, wrażenie stałego parcia na mocz, trudności w rozpoczęciu mikcji, wąski strumień moczu, częste oddawanie go w nocy, bóle w kroczu i w podbrzuszu, niekiedy zatrzymanie moczu.
WRak jądra, ściślej nowotwory jądra – grupa pierwotnych nowotworów jądra wywodzących się z nabłonka rozrodczego lub rzadziej z podścieliska gonad i sznurów płciowych. Nowotwory zarodkowe jądra na ogół są nowotworami o wysokiej złośliwości wcześnie dającymi przerzuty odległe, z kolei nowotwory z podścieliska gonad i sznurów płciowych zwykle są nowotworami łagodnymi. Ze względu na odmienną strategię leczenia nowotwory zarodkowe są dzielone na nasieniaki i nienasieniaki. Nazwa „rak jądra” jest nazwą potoczną i nie jest poprawna, ponieważ nowotwory jądra zwykle wykazują pochodzenie germinalne, a nie z tkanki nabłonkowej.
WRak nerki, rak nerkowokomórkowy, RCC – grupa nowotworów złośliwych wywodzących się z nabłonka kanalików nerkowych. Dawniej nazywany guzem Grawitza lub nadnerczakiem, jest najczęstszym nowotworem złośliwym nerek, stanowiąc 90% zmian złośliwych dotyczących tego narządu. Histologicznie 80% guzów to rak jasnokomórkowy.
WRak pęcherza moczowego – pierwotny nowotwór złośliwy pęcherza moczowego pochodzenia nabłonkowego. Histologicznie u ludzi zdecydowaną większość raków pęcherza moczowego stanowi rak urotelialny, nazywany również rakiem przejściowokomórkowym. Nowotwór jest chorobą niejednorodną i stanowi spektrum zmian o zróżnicowanym stopniu złośliwości, głębokości naciekania oraz ryzyka progresji choroby. Najważniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju raka pęcherza moczowego jest palenie tytoniu. Najczęstszym objawem choroby jest bezbolesny, okresowy krwiomocz.
WRak pęcherzyka żółtkowego, guz pęcherzyka żółtkowego, rak zarodkowy typu dziecięcego – najczęstszy typ nowotworu zarodkowego jądra u niemowląt i dzieci. Postać dziecięca występuje najczęściej przed ukończeniem 24. miesiąca życia. Do 15. roku życia guz pęcherzyka żółtkowego stanowi 90% rozpoznawanych nowotworów jąder. U osób dorosłych częściej występuje jako składowa guzów zarodkowych o mieszanej budowie histologicznej, natomiast "czysta" postać nowotworu jest rzadka (3,1%). Ten rodzaj utkania często stwierdza się w pierwotnych zarodkowych nowotworach śródpiersia.
WRak prącia – nowotwór złośliwy wywodzący się z nabłonka prącia, najczęściej z żołędzi lub napletka. Występuje najczęściej w starszym wieku. W Polsce zapadalność na ten nowotwór wynosi 8 na 1000000 mężczyzn. Rak ten jest przyczyną 0,4% zgonów z powodu chorób nowotworowych. Najczęstszy typ rak prącia to rak płaskonabłonkowy. Z reguły przyjmuje postać wrzodziejącą, choć występuje również pod postacią naciekającą lub brodawkowatej narośli. Rzadziej występują inne nowotwory złośliwe: czerniak, mięsak, rak podstawnokomórkowy.
WReaktywne zapalenie stawów – zespół objawów chorobowych występujących po zapaleniu cewki moczowej lub jelit, na który składają się następujące objawy:zapalenie spojówek lub tęczówki zapalenie cewki moczowej zapalenie stawów – często asymetryczne wędrujące zapalenie kilku stawów, głównie kończyn dolnych, np. stawu kolanowego i skokowego. U niektórych zajęte są też stawy palców rąk i nóg.
WZapalenie naczyń związane z IgA (dawniej: choroba Schönleina-Henocha,, plamica alergiczna – choroba autoimmunologiczna przebiegająca z zapaleniem drobnych naczyń krwionośnych wywołanym przez odkładające się w nich kompleksy immunologiczne, zawierające głównie immunoglobulinę IgA. Najczęściej atakuje dzieci. Złogi IgA lokalizują się w skórze, błonach śluzowych, jelicie i kłębuszkach nerkowych, a czasem także w innych organach. W przebiegu choroby skóra pokryta jest wyczuwalnymi pod palcami plamami, obecny jest ból stawów i ból brzucha. Gdy zajęte są także nerki, w moczu może pojawić się niewielka ilość krwi i białka, objawy te pozostają jednak na ogół niezauważone. Przebieg choroby jest zazwyczaj samoograniczający, ale w niewielkim odsetku przypadków rozwija się przewlekła choroba nerek. Choroba Schönleina-Henocha jest często poprzedzona infekcją górnych dróg oddechowych, np. anginą.
WZespół skrzelowo-uszno-nerkowy – dziedziczna autosomalnie dominująco choroba obejmująca nerki, uszy i szyję. Choroba została zdefiniowana po raz pierwszy w 1975 roku, choć pierwsze opisy zespołu objawów związanych z BOR pojawiły się już w połowie XIX wieku. W zależności od objawów choroba ta jest zwykle wykrywana tuż po urodzeniu lub w okresie dzieciństwa. Do niedawna w europejskiej nefrologii klasyfikowano wiele przypadków zespołu BOR jako zespół Alporta.
WStwardnienie guzowate, choroba Bourneville’a-Pringle’a, TSC – rzadka, wielonarządowa choroba uwarunkowana genetycznie, należąca do grupy fakomatoz, powodująca zmiany w nerkach, sercu, gałkach ocznych, mózgu, płucach i skórze, często związana z niepełnosprawnością intelektualną i padaczką. Stwardnienie guzowate zostało opisane jako nowa jednostka chorobowa w 1880 roku przez Désiréa-Magloire’a Bourneville’a. Przez ostatnie dwa dziesięciolecia dokonał się znaczny postęp w wiedzy o tej chorobie, związany z odkryciem jej genetycznego podłoża – mutacji w genach TSC1 i TSC2. Stwarza on nowe możliwości skutecznej terapii stwardnienia guzowatego.
WVasitis nodosa − powikłanie po wazektomii pojawiające się w około 66% przypadków (50%) w okresie do kilku miesięcy po zabiegu.
WWewnątrzprzewodowa neoplazja komórek zarodkowych – stan przedrakowy, poprzedzający rozwój nasieniaków, z wyjątkiem nasieniaka spermatocytowego. Uważa się, że obecność IGCN poprzedza wystąpienie większości guzów zarodkowych jądra u dorosłych. Szacuje się, że czas potrzebny do progresji od IGCN do inwazyjnego guza zarodkowego jądra wynosi ok. 5-7 lat. Skumulowane ryzyko wynosi 70% w czasie 7 lat.
WZakażenie układu moczowego (ZUM) – obecność drobnoustrojów w dowolnej części układu moczowego – cewce moczowej, pęcherzu moczowym, moczowodach bądź nerce. Do objawów infekcji dolnych dróg moczowych należą: bolesna mikcja oraz częstomocz bądź parcie na pęcherz, natomiast objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek dodatkowo obejmują gorączkę i ból brzucha. Jeśli w wyniku zakażenia patogeny przedostaną się do krwiobiegu, wywołując objawy uogólnionej sepsy, mowa jest o urosepsie. U osób starszych i bardzo młodych objawy mogą być niejasne lub niespecyficzne. Najczęstszym patogenem w obu przypadkach jest bakteria Escherichia coli, jednak inne bakterie, wirusy i grzyby mogą również doprowadzić do zakażenia.
WZapalenie gruczołu krokowego – najczęstsza choroba zapalna dotykająca młodych mężczyzn w wieku od 18. do 50. roku życia. Występuje w dwóch postaciach: ostrej i przewlekłej.
WZapalenie pęcherza moczowego – najczęstszy, przeważnie bakteryjny stan zapalny dróg moczowych, dotyczy błony śluzowej pęcherza moczowego. Najczęstszym patogenem jest pałeczka okrężnicy oraz inne bakterie jelitowe, szczególnie z rodzajów: Staphylococcus i Enterococcus. Zapalenie często dotyczy seksualnie aktywnych kobiet w wieku 20–50 lat i dlatego inną nazwą tego stanu jest "zapalenie pęcherza miodowego miesiąca".
WZatoka moczowo-płciowa – narząd okresu embrionalnego powstający w 6 tygodniu życia płodowego z kloaki i po 12. tygodniu przekształcający się w pęcherz moczowy, cewkę moczową oraz zależnie od płci przedsionek pochwy u kobiet i gruczoł krokowy u mężczyzn.
WZespół Goodpasture’a, choroba Goodpasture’a – zespół chorobowy należący do układowych zapaleń naczyń, spowodowany przeciwciałami przeciw błonie podstawnej naczyń włosowatych znajdujących się w kłębuszkach nerkowych i pęcherzykach płucnych, w którego przebiegu dochodzi do gwałtownie postępującego kłębuszkowego zapalenia nerek i rozlanego krwawienia pęcherzykowego.
WZgorzel Fourniera – rodzaj martwiczego zakażenia (zgorzel), które najczęściej obejmuje skórę i tkankę podskórną moszny. Jeden z rodzajów martwiczego zapalenia powięzi.
WZiarniniakowatość z zapaleniem naczyń – choroba układowa z martwiczym zapaleniem małych i średnich naczyń, która obejmuje głównie górne drogi oddechowe, płuca i nerki.
WZłamanie prącia – rzadka forma urazu prącia, polegająca na przerwaniu ciągłości błony białawej ciała jamistego w trakcie wzwodu członka, najczęściej w wyniku tępego urazu. Urazowi towarzyszy najczęściej silny ból, obrzęk powodujący ugięcie oraz możliwy jest do usłyszenia charakterystyczny trzask pękających naczyń – stąd też popularnie przytoczona nazwa „złamania”.
WZwężenie ujścia miedniczkowo-moczowodowego, zwane także podmiedniczkowym zwężeniem moczowodu – to wada moczowodu zlokalizowana w górnej części moczowodu, bezpośrednio w okolicy przejścia miedniczki nerkowej w moczowód. Według niektórych źródeł choroba jest też nazywana zwężeniem połączenia miedniczkowo-moczowodowego.
WŻylaki powrózka nasiennego – nieprawidłowe poszerzenia światła naczyń żylnych powrózka nasiennego. Żylaki powrózka nasiennego są jedną z najczęstszych przyczyn męskiej niepłodności, odpowiadając za jej 12 do 40% przypadków, gdyż zwiększony przepływ krwi w tej okolicy i co za tym idzie podniesienie temperatury powoduje zwolnienie wytwarzania plemników i zmniejszenie ich liczby.