23 Onkologia

Onkologia kliniczna – dziedzina medycyny zajmująca się ogólnoustrojowym leczeniem przyczynowym oraz wspomagającym osób chorych na nowotwory. W Polsce onkologia kliniczna jest podstawową specjalnością lekarską.

Bierne palenie tytoniu, ang. environmental tobacco smoke , ETS – dym tytoniowy środowiskowy – występuje, gdy dym z wyrobu tytoniowego używanego przez jedną osobę oraz dym przez nią wydychany zostaje wdychany przez innych.

Cancer Research UK – brytyjska organizacja charytatywna, której celem jest wspieranie badań nad chorobami nowotworowymi oraz zwiększanie świadomości społecznej na ich temat. Jest to największa organizacja charytatywna działająca na terenie Wielkiej Brytanii, a zarazem największa niezależna organizacja finansująca walkę z nowotworami na świecie.

Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka – kompleks onkologiczny znajdujący się w Bydgoszczy w dzielnicy Fordon. Od 2002 r. posiada filię we Włocławku.

Dolnośląskie Centrum Onkologii, DCO – szpital onkologiczny mieszczący się przy placu Hirszfelda 12 we Wrocławiu.

Dym tytoniowy – pod względem fizyko-chemicznym, heterogenny aerozol, powstający wskutek niecałkowitego spalania tytoniu. Składa się z fazy gazowej i rozproszonych w niej cząsteczek stałych. Z uwagi, że procesowi spalania towarzyszy wytwarzanie ciepła, składniki dymu tytoniowego ulegają pirolizie, a aktywne cząsteczki łączą się ze sobą w procesie pirosyntezy, tak że powstają nowe związki chemiczne. Wśród składników dymu tytoniowego zaobserwowano występowanie ponad 5000 substancji mających działanie na organizm. Związki w nim zawarte mają właściwości: toksyczne, kancerogenne, teratogenne i szkodliwe.

Fundacja Ex Animo – polska pozarządowa fundacja posiadająca status organizacji pożytku publicznego powstała w maju 1994 roku w Warszawie.

Fundacja Onkologiczna Dum Spiro-Spero – jest niezależną, niedochodową organizacją pozarządową, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym pod numerem 0000357506. Założona przez Mariolę Beatę Iwanicką (fundator), oraz Magdalenę Kręczkowską – pomysłodawcę i organizatora, obecnie pełniącą funkcję Prezesa Zarządu.

Gorączka neutropeniczna – obniżenie liczby neutrofilów poniżej 500/µl lub poniżej 1000/µl przy przewidywanym spadku ich liczby poniżej 500/µl w ciągu 48 godzin i jednoczesna obecność gorączki zdefiniowanej jako ciepłota ciała powyżej 38,3 °C zmierzona w jamie ustnej lub utrzymywanie się temperatury powyżej 38,0 °C w odstępie godziny. U chorego z neutropenią i sepsą również rozpoznaje się gorączkę neutropeniczną.

HeLa – linia komórkowa wywodząca się z komórek raka szyjki macicy, pobranych w 1951 roku od Henrietty Lacks i przekazanych George'owi Geyowi, ówczesnemu dyrektorowi centrum badań nad kulturami tkankowymi na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa. Chora zmarła w tym samym roku. Komórki HeLa uważane są za nieśmiertelne, ponieważ są zdolne do nieskończenie wielu podziałów mitotycznych. Hodowane są w wielu laboratoriach nieprzerwanie od momentu pobrania. Kariotyp linii jest zróżnicowany.

London Research Institute – brytyjski instytut, który prowadził badania w zakresie biologii raka. Należał do Cancer Research UK – organizacji zajmującej się badaniami nad rakiem. W 2015 roku doszło do połączenia National Institute for Medical Research oraz London Research Institute w wyniku czego powstał Francis Crick Institute.

Mazowiecki Szpital Onkologiczny - szpital położony w Wieliszewie k/ Legionowa.

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, do 2020 Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie – placówka onkologiczna i państwowy instytut badawczy. Wywodzi się z Instytutu Radowego, założonego w 1932 roku z inicjatywy Marii Skłodowskiej-Curie. Jest największą placówką onkologiczną w Polsce.

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy Oddział w Gliwicach – oddział Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowego Instytutu Badawczego znajdujący się w Gliwicach przy ulicy Wybrzeże Armii Krajowej. W 2009 roku placówka dysponowała 479 łóżkami.

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy Oddział w Krakowie – krakowski oddział Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Instytut znajduje się przy ulicy Garncarskiej 11.

Neutropeniczne zapalenie jelit – powikłanie neutropenii cechujące się zapaleniem, owrzodzeniem i martwicą jelita krętego, kątnicy i okrężnicy wstępującej.

Nowotworowe komórki macierzyste – jest to teoria zakładająca występowanie inicjalnych, niezróżnicowanych komórek nowotworowych obecnych w guzach i nowotworach układu krwiotwórczego, mających możliwość przekształcania się we wszystkie rodzaje komórek nowotworowych tworzących masę nowotworową. Jedna z teorii wyjaśniających proces nowotworzenia zakłada, że rakowe komórki macierzyste są prekursorami innych komórek nowotworowych i odgrywają kluczową rolę w powstawaniu raka. Komórki te, w przeciwieństwie do innych komórek rakowych, są rakotwórcze. Podejrzewa się, że CSCs są przyczyną występowania przerzutów i nawrotów choroby nowotworowej.

Światowy Dzień Walki z Rakiem lub Światowy Dzień Raka – święto obchodzone 4 lutego, ustanowione na Światowym Szczycie Walki z Rakiem zorganizowanym pod egidą prezydenta Francji i dyrektora generalnego UNESCO w lutym 2000 roku w Paryżu. Na spotkaniu przyjęto Kartę Paryską, w myśl której rządy krajów świata, które ją podpisały, zobowiązały się do stworzenia programów zapobiegających i metod leczenia chorób nowotworowych.

Różnoporek dwuwarstwowy – gatunek grzybów z rodziny pucharkowatych (Podoscyphaceae).

Świętokrzyskie Centrum Onkologii – lecznica w Kielcach, jedna z nowocześniejszych w Polsce. Prowadzi badania skriningowe, których celem jest jak najwcześniejsze wykrywanie nowotworów piersi, szyjki macicy i prostaty.

Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Krakowie – szpital kliniczny w Krakowie, znajdujący się w dzielnicy Bieżanów-Prokocim.

Węzeł Virchowa – węzeł chłonny położony w pobliżu dolnego odcinka żyły szyjnej wewnętrznej po stronie lewej. Topograficznie za węzeł Virchowa uważa się powiększony węzeł w dole nadobojczykowym lub też węzeł leżący pomiędzy mięśniami pochyłymi i wyczuwalny w dole nadobojczykowym. Duże znaczenie węzła Virchowa wynika z bogatej sieci połączeń głównie z węzłami chłonnymi pachowymi oraz węzłami chłonnymi piersiowymi. W węźle tym lokalizują się przerzuty z nowotworów złośliwych regionu głowy i szyi oraz nowotworów położonych poniżej obojczyka, m.in. raka żołądka. Daje to w badaniu palpacyjnym obraz powiększonego, twardego i nieprzesuwalnego węzła. Zajęcie węzła Virchowa przez przerzut ma duże znaczenie rokownicze. Obecność powiększonego i zmienionego przerzutowo węzła Virchowa w przebiegu raka żołądka nazywana jest objawem Troisiera.

Wielkopolskie Centrum Onkologii (WCO) – Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej: szpital wraz z zespołem poradni i pracowni specjalistycznych, specjalizujący się w wykrywaniu i leczeniu nowotworów. Znajduje się w Poznaniu przy ul. Garbary 15.