AntytrombinaW
Antytrombina

Antytrombina, antytrombina III (ATIII) – główny inhibitor trombiny, czynnika Xa oraz czynnika IXa, występujący naturalnie w osoczu krwi. Wspólnie z heparyną odpowiada za hamowanie krzepnięcia krwi. Jego niedobór bywa przyczyną zakrzepicy wewnątrznaczyniowej.

Białko CW
Białko C

Białko C – jedno z białek, występujących we krwi, których zadaniem jest przeciwdziałanie procesowi krzepnięcia krwi. Należy do białek zależnych od witaminy K. Kodowane jest przez gen PROC zlokalizowany na chromosomie 2 (2q13-q14). Pod względem biochemicznym jest proteazą serynową, która w formie aktywnej degraduje aktywny czynnik V i aktywny czynnik VIII. Mutacja Leiden genu czynnika V prowadzi do powstania białka odpornego na działanie białka C co zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych.

Białko SW
Białko S

Białko S – glikoproteina produkowana przy udziale witaminy K przez hepatocyty, komórki śródbłonka, megakariocyty, komórki Leydiga jąder.

Białko ZW
Białko Z

Białko Z jest kodowane u ludzi przez gen PROZ.

Czynnik IXW
Czynnik IX

Czynnik IX – enzym z grupy proteaz serynowych zaangażowany w proces krzepnięcia krwi; należy do rodziny peptydaz S1. Chorobą związaną z niedoborem tego białka jest hemofilia B. Niedobór tego białka prowadzący do hemofilii został odkryty u młodego chłopca Stephena Christmasa w 1952 roku.

Czynnik von WillebrandaW
Czynnik von Willebranda

Czynnik von Willebranda, VWF – niezbędny składnik krwi biorący udział w procesie jej krzepnięcia, duża glikoproteina zbudowana z kilku podjednostek kodowanych przez gen położony na chromosomie 12.

Czynnik XIIIW
Czynnik XIII

Czynnik XIII – czynnik krzepnięcia, który jest enzymem katalizującym jedną z ostatnich reakcji w kaskadzie krzepnięcia, polegającą na utworzeniu wiązań między cząsteczkami fibryny. W wyniku tej reakcji powstaje nierozpuszczalny w wodzie skrzep.

FibrynolizaW
Fibrynoliza

Fibrynoliza – fizjologiczny proces rozkładu zakrzepu, będący częścią hemostazy. Podobnie, jak proces krzepnięcia krwi, zachodzi w sposób kaskadowy. Kluczowym dla fibrynolizy enzymem jest plazmina powstająca z plazminogenu.

Inhibitor proteazy związany z białkiem ZW
Inhibitor proteazy związany z białkiem Z

Inhibitor proteazy związany z białkiem Z (ZPI) – białko krążące we krwi, które hamuje czynniki Xa i XIa w kaskadzie krzepnięcia krwi. Należy do inhibitorów proteaz serynowych (serpin). Do prawidłowego działania wymaga obecności białka Z, jednakże konieczność ta zachodzi tylko w przypadku hamowania czynnika X.

KalikreinyW
Kalikreiny

Kalikreiny – grupa peptydaz wchodzących w skład rodziny enzymów proteolitycznych należących do proteaz serynowych. Łącznie opisano 15 wariantów kalikreiny.

PlazminaW
Plazmina

Plazmina – zwierzęcy enzym białkowy z grupy proteaz, znajdujący się w osoczu krwi, którego działanie polega na rozkładaniu białek krwi wchodzących w skład skrzepu, przede wszystkim fibryny (włóknika). Proces ten nazywa się fibrynolizą. Plazmina powstaje z nieaktywnego prekursora (plazminogenu) na skutek działania trombiny i tkankowego aktywatora plazminogenu (t-PA). Plazminogen może być też aktywowany przez urokinazę (u-PA).

PlazminogenW
Plazminogen

Plazminogen – nieaktywne białko w surowicy krwi. Jest to czynnik fibrynolityczny będący proenzymem (prekursorem) plazminy. Do przekształcenia plazminogenu w plazminę wymagany jest enzym tkankowy aktywator plazminogenu oraz inne czynniki np. urokinaza.

ProkonwertynaW
Prokonwertyna

Prokonwertyna – jedno z białek biorących udział w kaskadzie krzepnięcia krwi. Jest enzymem należącym do klasy proteaz serynowych.

Tkankowy aktywator plazminogenuW
Tkankowy aktywator plazminogenu

Tkankowy aktywator plazminogenu – wydzielana przez śródbłonek proteaza serynowa przekształcająca proenzym plazminogen w plazminę. Plazminogen syntetyzowany jest jako pojedynczy polipeptyd, a tPA rozbija go na dwa łańcuchy polipeptydowe połączone mostkiem disiarczkowym.

TrombinaW
Trombina

Trombina – enzym osocza krwi z grupy proteaz serynowych, które rozszczepiają w białkach wiązania peptydowe znajdujące się po karboksylowej stronie argininy. Powstaje z prekursora występującego we krwi – protrombiny – przez działanie aktywnego czynnika X. Produkowana jest z protrombiny osocza pod wpływem tromboplastyny i aktywatorów. Trombina doprowadza do powstania nierozpuszczalnej fibryny z rozpuszczalnego fibrynogenu umożliwiając krzepnięcie krwi. Jest jednym ze składników przychłonki.

TrombocytW
Trombocyt

Trombocyt, płytka krwi, płytka Bizzozera, krwinka płytkowa – morfotyczny składnik krwi, podłużny strzępek komórki pozbawiony jądra komórkowego, niezdolny do poruszania się, odgrywający u większości kręgowców istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi. Są to dyskowate struktury, mniejsze od pozostałych komórkowych składników krwi, otoczone błoną komórkową fragmenty cytoplazmy oderwane od megakariocytów (trombopoeza). Zawierają w cytoplazmie szereg ziarnistości zawierających liczne mediatory biologiczne, a na powierzchni glikoproteiny spełniające funkcje receptorowe. Ziarnistości te to: lizosomy, mitochondria, rybosomy, ziarna glikogenu oraz mikrofibryle i mikrotubule.

TrombomodulinaW
Trombomodulina

Trombomodulina, CD141, BDCA-3 – integralne białko błonowe o masie 74 kDa występujące na powierzchni śródbłonka. Składa się z pojedynczego łańcucha mającego pięć różnych domen.