OkrytonasienneW
Okrytonasienne

Okrytonasienne, okrytozalążkowe – grupa (klad) roślin naczyniowych pochodzących od wspólnego przodka żyjącego prawdopodobnie w okresie karbonu i stanowiących siostrzaną linię rozwojową w stosunku do nagonasiennych. Okrytonasienne charakteryzują się zredukowanym gametofitem oraz brakiem rodni i plemni. Sporofity są pokaźne, a kwiat jest często obupłciowy. Części wytwarzające gamety to słupki i pręciki. Słupki powstają ze zrośniętych owocolistków. Pręciki zbudowane są z nitki i główki. W główce występują najczęściej 2 pylniki. W pylnikach powstają mikrospory, z których następnie rozwijają się ziarna pyłku, które wytwarzają tzw. jądra plemnikowe.

ApodanthaceaeW
Apodanthaceae

Apodanthaceae – rodzina o niejasnej pozycji taksonomicznej w obrębie okrytonasiennych. Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od 2 do 3 rodzajów, liczących co najmniej 23 gatunki. Rodzaj Apodanthes występuje w Ameryce Środkowej. Szeroko rozprzestrzeniony jest rodzaj Pilostyles, którego zasięg obejmuje niemal całą Amerykę Południową i Środkową, sięgając na północy po Kalifornię. Rośnie poza tym w południowo-zachodniej Azji i w południowo-zachodniej Australii. Zaliczane do niego są także rośliny występujące w tropikalnej Afryce, wyodrębniane przez niektórych autorów w osobny rodzaj Berlinianche. Przedstawiciele rodziny są pasożytami wewnętrznymi głównie roślin z rodzin bobowatych i wierzbowatych.

AstropodobneW
Astropodobne

Astropodobne (Asteranae) – nadrząd roślin okrytonasiennych wyróżniany w niektórych klasyfikacjach biologicznych, np. w systemach Takhtajana, czy Ruggiero i in. (2015). W dawniejszych wersjach systemów klasyfikacyjnych była to stosunkowo niewielka grupa, później jej ujęcie rozszerzano. W systemie Ruggiero i in. (2015), w którym wszystkie okrytonasienne mają rangę klasy, nadrząd Asteranae obejmuje liczne rzędy i ma podobny zakres do podklasy astrowych Asteridae w innych systemach. W tym ujęciu jest to jeden z trzech największych nadrzędów w obrębie okrytonasiennych.Pozycja i podział taksonu w systemie Ruggiero i in. (2015)

AstroweW
Astrowe

Astrowe – grupa roślin, która w zależności od ujęcia systematycznego stanowi takson określonej rangi systematycznej lub klad spokrewnionych roślin w kladogramie taksonomii filogenetycznej, bez określonej rangi systematycznej. W pierwszym wypadku grupa ta umieszczana była w randze podklasy m.in. w systemie Cronquista (1981), Takhtajana (1997) i Reveala. W systemie APG I (1998) mianem różowych (rosids) określony został klad, który w miarę poznawania powiązań filogenetycznych był później precyzowany przez system APG II (2003), APG III (2009) i APG IV (2016) oraz na Angiosperm Phylogeny Website. Współcześnie za astrowe uważa się rośliny mające wspólnego przodka, którego najbliższymi krewnymi są goździkowce (Caryophyllales).

DwuliścienneW
Dwuliścienne

Dwuliścienne (Dicotyledones) – wyróżniany w niektórych systemach jeszcze do końca XX wieku takson obejmujący wszystkie rośliny okrytonasienne z wyjątkiem jednoliściennych. Nazwa tej grupy roślin wywodzi się od wspólnej dla nich cechy – obecności dwóch liści zarodkowych (liścieni).

Dwuliścienne właściweW
Dwuliścienne właściwe

Dwuliścienne właściwe (trójbruzdowe) – klad roślin okrytozalążkowych obejmujący rośliny dawniej zaliczane do dwuliściennych. Wyróżniony został ze względu na kryterium pochodzenia od wspólnego przodka oraz z powodu różnic w stosunku do pozostałych roślin zaliczanych niegdyś do dwuliściennych oraz kladu jednoliściennych. W odróżnieniu od tych wcześniejszych grup systematycznych, dwuliścienne właściwe cechują się trójbruzdowymi ziarnami pyłku, koncentrycznym rozmieszczeniem wiązek przewodzących oraz 4- i 5-krotnymi kwiatami.

GrzybienioweW
Grzybieniowe

Grzybieniowe – podklasa roślin wyróżniana w niektórych systemach klasyfikacyjnych okrytonasiennych. W zależności od ujęcia obejmuje albo niektóre albo wszystkie najstarsze linie rozwojowe roślin okrytonasiennych.

KomelinoweW
Komelinowe

Komelinowe – grupa roślin jednoliściennych stanowiąca w nowszych ujęciach systematycznych grupę monofiletyczną, siostrzaną dla szparagowców (Asparagales). Należą tu arekowce (Arecales), wiechlinowce (Poales), komelinowce (Commelinales) i imbirowce (Zingiberales). Do cech charakterystycznych tej grupy należy: obecność kwasu ferulowego i kumarowego w nieulegających drewnieniu ścianach komórkowych, naczynia obecne są w łodydze i liściach, w komórkach liści często odkładana jest krzemionka, kwiatostany wsparte są podsadkami, zarodek jest krótki i szeroki.

MagnoliopodobneW
Magnoliopodobne

Magnoliopodobne (Magnolianae) – nadrząd roślin okrytonasiennych wyróżniany w niektórych klasyfikacjach biologicznych, np. w systemie Takhtajana, czy Ruggiero i in. W dawniejszych klasyfikacjach rośliny tu zaliczane uznawano za najbardziej pierwotne rośliny okrytonasienne, cechujące się występowaniem szeregu cech uznawanych za prymitywne, ale też i wielu zaawansowanych w rozwoju. Rośliny tu klasyfikowane są zwykle drewniejące, charakteryzują się obecnością komórek wydzielniczych, a ich ziarna pyłku mają jedną fałdę.Pozycja i podział taksonu w systemie Takhtajana (1997)

MagnoliopsidaW
Magnoliopsida

Magnoliopsida Brongn. – takson roślin okrytonasiennych w randze klasy o różnym ujęciu w zależności od systemu klasyfikacyjnego.

MagnolioweW
Magnoliowe

Magnoliowe – grupa roślin wyróżniana zwykle w randze podklasy lub definiowana bez odniesienia do rang systematycznych jako jeden z kladów roślin okrytonasiennych. Magnoliowe jako podklasę w obrębie klasy okrytonasiennych (Magnoliopsida) wymienia system Reveala (1999) i popularny w ostatnich dekadach XX wieku system Cronquista (1981). Od końca lat 90. XX wieku grupa określana jako klad magnoliowych stanowiący jedną z najstarszych linii rozwojowych okrytonasiennych, oddzieloną od wspólnego pnia jeszcze przed zróżnicowaniem jednoliściennych i dwuliściennych właściwych. U przedstawicieli zachowało się wiele cech określanych jako prymitywne – spiralne rozmieszczenie elementów kwiatu, wydłużona oś kwiatowa, okrywa niezróżnicowana na kielich i koronę, w drewnie dominują cewki. Częste są komórki wydzielnicze z substancjami aromatycznymi.

MelantkowceW
Melantkowce

Melantkowce – rząd roślin jednoliściennych obecny w niektórych systemach klasyfikacyjnych. W najnowszych opracowaniach takson ten nie jest wyróżniany. Zaliczane tu rodziny reprezentują starsze linie rozwojowe w obrębie liliowców (Liliales) oraz żabieńcowców (Alismatales) tworząc w ujęciach wszystkich wymienionych systemów takson parafiletyczny.

MiesięcznikowceW
Miesięcznikowce

Miesięcznikowce – rząd roślin wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych roślin okrytonasiennych.

ObrazkoweW
Obrazkowe

Obrazkowe – podklasa roślin wyróżniana w niektórych systemach klasyfikacyjnych w obrębie klasy jednoliściennych. Zgodnie ze współczesną okazało się, że jest to takson parafiletyczny obejmujący wybrane linie rozwojowe jednoliściennych, pomijając równocześnie liczne bliżej spokrewnione.

PicramnialesW
Picramniales

Picramniales – rząd roślin z kladu różowych. W dawniejszych systemach nie był wyróżniany (rośliny tu zaliczane były włączane do rodziny Simaroubaceae. Jako takson monotypowy z jedną rodziną Picramniaceae wyróżniany został w systemie Angiosperm Phylogeny Website oraz w systemie Reveala z 2008 r. Należy tu jedna rodzina z trzema rodzajami i 49 gatunkami występującymi w Ameryce Środkowej i głównie w północnej części Ameryki Południowej, na południe sięgając do północnych krańców Argentyny. Niektóre gatunki z rodzaju Picramnia dostarczają jadalnych owoców i drewna, ale ich znaczenie jest tylko lokalne.

PiperopsidaW
Piperopsida

Piperopsida Bartl. – klasa roślin okrytonasiennych wydzielona w systemie Reveala w miejsce dwuliściennych. W nowszych systemach klasy nie są wyróżniane, a rośliny okrytonasienne klasyfikowane są w systemie kladów uporządkowanych z użyciem rang rzędów i rodzin. Zgodnie z aktualną wiedzą taksony skupione przez Reveala w klasie Piperopsida są grupą parafiletyczną i w znacznej części odpowiadają tzw. wczesnym dwuliściennym. Nietrafione okazało się w szczególności umieszczenie w tej grupie wielu grup roślin pasożytniczych, u których ewolucja regresywna związana z trybem życia spowodowała znaczne uproszczenie budowy i dopiero badania molekularne ostatnich lat ujawniły ich rzeczywistą pozycję w systemie roślin.

PokrzywowceW
Pokrzywowce

Pokrzywowce – rząd roślin zielnych, pnączy, krzewów lub drzew wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych roślin okrytonasiennych z XIX i XX wieku. Zaliczane tu rodziny w kolejnych wersjach systemów APG publikowanych po 1998 zaliczane są do rzędu różowców (Rosales).

RóżopodobneW
Różopodobne

Różopodobne (Rosanae) – nadrząd roślin okrytonasiennych wyróżniany w niektórych klasyfikacjach biologicznych, np. w systemach Takhtajana, czy Ruggiero i in. (2015). W dawniejszych wersjach systemów klasyfikacyjnych była to stosunkowo niewielka grupa, później jej ujęcie rozszerzano, ale wciąż nadrząd był jednym z szeregu w obrębie podklasy różowych Rosidae.

RóżoweW
Różowe

Różowe – grupa roślin w zależności od ujęcia systematycznego stanowiąca takson określonej rangi systematycznej lub klad spokrewnionych roślin w kladogramie taksonomii filogenetycznej. W pierwszym wypadku grupa ta umieszczana była w randze podklasy m.in. w systemie Cronquista (1981), Takhtajana (1997) i Reveala. W systemie APG I (1998) mianem różowych (rosids) określony został klad, który w miarę poznawania powiązań filogenetycznych był później precyzowany przez system APG II i na Angiosperm Phylogeny Website. Współcześnie za różowe uważa się rośliny mające wspólnego przodka, którego najbliższymi krewnymi są winoroślowce (Vitales). W systemie Ruggiero i in. (2015) różowe wraz z winoroślowcami tworzą nadrząd różopodobne Rosanae.

TwardziczkowceW
Twardziczkowce

Twardziczkowce (Escalloniales) – rząd roślin nasiennych należący do kladu astrowych odpowiadającego w ujęciu Ruggiero i in. nadrzędowi astropodobnych Asteranae. Obejmuje jedną rodzinę – twardziczkowate (Escalloniaceae). Do rodziny tej należy 5–9 rodzajów i ok. 130-140 gatunków. Zasięg tych roślin obejmuje część obszaru Ameryki Południowej, Australii oraz Azję południowo-wschodnią wraz z archipelagiem Malajskim.

VahliaceaeW
Vahliaceae

Vahliaceae – monotypowa rodzina roślin z także monotypowego rzędu Vahliales. Należy tu tylko jeden rodzaj – Vahlia liczący 5 gatunków roślin zielnych i drewniejących występujących w niemal całej Afryce oraz w Azji południowej od Iraku po wyspę Cejlon oraz na izolowanym obszarze na wyspie Phú Quốc w Wietnamie. Rośliny te rosną w miejscach otwartych, często na brzegach rzek, rzadziej w zbiorowiskach trawiastych i leśnych, także towarzyszą uprawom w miejscach zasolonych.